زهرا مباشرامینی - دانشجوی دکتری تاریخ تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی
ابراهیم اصابت طبری - استاد دانشگاه فرهنگیان شهید چمران تهران
طیبه کاظمی ابیازنی - دانشجوی دکتری تاریخ تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی

پیامبراسلام به عنوان نخستین انسانی که رسالت خود رابا آموختن آغازکرد.منشاء حرکت های نوین تعلیم وتربیت دربین اعراب جاهلی گردید. ازآنجایی که پیامبراسلام(ص) ازهرفرصتی برای ایجاد انگیزه اعراب جاهلی درجهت امرتعلیم وتربیت استفاده می کردنند.این موضوع برای مسلمان از اهمیت بسزایی برخوردار بود.لذا برنامه های آموزشی که با قرایت قرآن درمساجد شروع می شد و به دیگر ابعاد تعلیم وتربیت وحتی شامل سبک زندگی نیز می شد.در مراکز دیگر مانند مکتب خانه ها،بیت الحکمه هاودارالحکمه ها نیزتسری پیدا کرد. درفرایند غیر رسمی تعلیم وتربیت اسلامی واینکه چه کسانی موسس وعهده دار مسوولیت آن بودندو نیز در چه مکانهایی این کلاسها تشکیل می شدند و محتوای برنامه های آموزشی آنها چه بود .گزارشهای گوناگون وضد و نقیضی توسط تاریخ نگاران ثبت شده است.بنیان گزاربیت الحکمه به نظربرخی مورخان هارون الرشید خلیفه عباسی170-193ه.ق بوده است وبرخی به زمان منصورخلیفه عباسی 136-158ه.ق می دانند و درزمان خلافت مامون 198-218 به اوج وشکوفایی رسید.روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی _تحلیلی وروش گردآوری اطلاعات کتابخانه ایست ،نگارنده تلاش کرده تا با استفاده ازمنابع اصلی ومرتبط به بررسی موضوع بپردازد

مساجد، مکتب خانه ، بیت الحکمه ، دارالحکمه ، مامون خلیفه عباسی