فریده انصاری - کارشناس ارشد حقوق دانشگاه شهرکرد دانشکده ادبیات و علوم انسانی

امروزه ابزارهای جدیدی وارد بازار سرمایه شده و رشد چشمگیری پیداکرده اند. این ابزارها از یکسو موجب فعالسازی نهادهای مالی گردیده و از سوی دیگر دارای تنوع به سزایی میباشند؛ ازجملهی این ابزارها میتوان به قرارداد اختیار معامله و قراردادهای آتی بهعنوان یکی از ابزارهای مالی مشتقه اشاره کرد. ارزش ابزارهای مشتقه از دیگر داراییهای اساسی نشات میگیرد. مشتقات اوراق بهادار هستند و با ورقه بهادار حق تقدم خرید سهام متفاوت است ازجمله: از دیدگاه فرد دارنده، حق تقدم مشابه اختیار خرید سهام عادی است. حق تقدم همانند اختیار خرید، به دارندهاش حق خرید سهام عادی را باقیمت معین، میدهد. باوجوداین، از دیدگاه شرکت، یک حق تقدم کاملا متفاوت از اختیار خرید سهام عادی آن شرکت است. اگر فردی قرارداد آتی بر روی شرکتی را خریداری کند نسبت به شرکت دارای هیچ حقی نیست، فقط تعهد دارد که سهام را در تاریخ مشخص و قیمت معین بخرد یا بفروشد اما دارنده حق تقدم خرید سهام، در صورت خرید سهام شرکت، از سهامداران شرکت محسوب میشود و از کلیه حقوق صاحبان سهام عادی برخوردار است. وارانت نیز یک نوع ورقه بهادار است که علیرغم شباهتهایی که با حق تقدم خرید سهام دارد، دارای تفاوتهایی نیز باهم میباشند؛ حق تقدم در عمل یک وارانت است. البته وارانتى که زمان کوتاهترى تا تاریخ انقضاء دارد. حق تقدم و وارانت ازنظر قیمت اعمال نیز متفاوت هستند. حق تقدم ممکن برای سهامداران فعلی شرکت ایجاد شود یا برای غیر سهامداران. ولی وارانت به اشخاصی غیر از سهام دران شرکت داده شود. قیمت قراردادهای آتی سهام تابعی از قیمت دارایی پایه یعنی سهام آن شرکت است درصورتیکه قیمت حق تقدم ناشی از اضافه ارزش سهام است.

حق تقدم خرید سهام، مشتقات، وارانت، اختیار معامله، قراردادهای آتی