سمیه جعفری - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
داود محمودی نیا - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه ولیعصر رفسنجان
علیرضا دلیری - دکتری مدیریت مالی

مفهوم حقوق مالکیت فکری بر حسب طبیعت پویای خود یکی از پرتحول ترین حوزه های حقوقی و اقتصادی در عصر کنونی به شمار می آید. در این پژوهش سعی شده تا ویژگی حقوق مالکیت فکری در اقتصاد نهادگرایی و فقه اقتصاد اسلامی بررسی شود. نتایج پژوهش نشان می دهد، در اقتصاد نهادگرایی حقوق مالکیت یکی از نهادهای اقتصادی است که تعریف و اجرای آن آثار مهمی بر اقتصاد دانش بنیان دارد، و با ورود به عصر اقتصاد دانایی، تعریف دقیقی از حقوق مالکیت فکری و اجرای آن، برای حمایت از دانش و نوآوری های حاصل از پژوهش می تواند بستر مناسبی برای توسعه و پیشرفت جامعه ایجاد کند. در فقه اقتصاد اسلامی دو نظریه مختلف پیرامون حقوق مالکیت فکری وجود دارد، برخی عقیده دارند که مالکیت فکری موضوعی نیست که قابل تطبیق بر موضوعات فقهی باب عقود باشد و از این رو آن را به رسمیت نمی شناسند، و برخی دیگر معتقدند که می توان براساس چارچوب فقهی شیعه آن را به رسمیت شناخت. نتایج نهایی مقاله نشان می دهد، یکی از الزامات پیشرفت علم و فناوری و داشتن اقتصاد دانش بنیان، وجود قوانینی برای حمایت از مالکیت فکری می باشد.

حقوق مالکیت فکری، اقتصاد اسلامی، نهادگرایی، حقوق مالکیت، اقتصاد دانش بنیان