سهیلا فرهمندفرجادرشتی - دانشجوی دکتری حسابداری ،دانشگاه آزادواحد تبریز،ایران -
سهراب نوروزی - دانشجوی دکتری حسابداری ،دانشگاه آزاد تبریز،ایران -

بودجه شاهرگ حیاتی دولتها است، زیرا دولتها تمامی فعالیتهای مالی خود را در چهارچوب قانون بودجه انجام می دهد. از سوی دیگر از آنجا که در سیستم بودجه ریزی سنتی عوامل مهمی چون اثربخشی، کارایی، صرفه جویی و بازدهی درقبال صرف منابع نادیده گرفته می شوند لذا ازمنابع بدرستی استفاده نشده و حتی به هدر می روند. از اینرو یکی از راهکارهای مطرح از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی( OECD) در این باب، استفاده از بودجه عملیانی به جای بودجه ریزی سنتی است. نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد به عنوان زیر سیستم مدیریت مبتنی بر نتایج و با هدف ارتقای کارایی و اثر بخشی مصرف منابع سازمانی مورد توجه جدی دولتها بوده است در این نظام ،اعتبارات بر مبنای عملکرد واحد های سامانی در راستای تولید محصولات (خدمات ) و یا دستیابی به پیامدها تخصیص می یابد و بدین ترتیب سازمانها به سمت افزایش شفافیت در نحوه مصرف منابع برای انجام فعالیت ها ،تولید خروجی ها و دستیابی به اهداف و استراتژی ها و نیز پاسخگویی بیشتر سوق می یابند .با این وجود ، بودجه بندی عملیاتی با وجود مزایایی که دارد در مراحل مختلف مستلزم اقدام های پیچیده در ابعاد فنی و سیاسی است. علاوه بر این ، سیستم حسابداری و نظام مدیریت باید هماهنگ با فرایند بودجه بندی عملیاتی دچار تحول شوند. به هر روی ، دو نتیجه گیری اساسی موضوع ادبیات بین المللی تطبیقی درتحولهای حسابداری و بودجه بندی تعهدی، بیانگر این است که:اولا در تیوری و عمل مربوط به تحولها اختلاف وجود دارد در ثانی تمایلی برای حسابداری تعهدی بدون تغییر نظام حسابداری بودجه ای موجود، وجود ندارد و مشکلات اقتصادی عمده ای که اغلب کشورهای در حال توسعه را تهدید می کند به نوع سیاست مالی اتخاذ شده مربوط نیست بلکه به نظام کنترلی بودجه بندی حاکم بر تصمیمات اتخاذ شده بستگی دارد.

بودجه، بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد ، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی( OECD )