رضا فکری - باشگاه پژوهشگران جوان، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
پوران فتائی - دانش آموخته کارشناسی ارشد منابع طبیعی-محیط زیست و مدرس دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

به دلیل اثرات مخرب بلندمدت و کوتاه مدت فلزات سنگین، بخصوص سرب و کادمیوم در بدن موجودات زنده و بروز مشکلات مختلف، این فلزات اهمیت زیادی دارند. یکی از مهمترین منابع آلاینده سرب و کادمیوم وسایل نقلیه موتوری می باشد که سرب از طریق احتراق سوخت اتومبیل ها و کادمیوم در نتیجه استهلاک لاستیک خودروها وارد محیط می شود. بیشترین مقدار فلزاتی که از این طریق وارد محیط می شود در حاشیه جاده ها رسوب می کند. در این مطالعه سعی شده که غلظت این فلزات در خاک حاشیه جاده های پرتردد)اردبیل-آستارا و ، اردبیل-سرعین( بررسی شود. بدین منظور از حاشیه جاده و عمود بر آن نقاط نمونه برداری مشخص شد که فواصل انتخابی 1و5و10و20و50و 100 و 150 متر از کنار جاده بودند. همچنین از بین مسیر های رفت و برگشت نیز نمونه برداری انجام شد. نتایج نشان داد، میزان تجمع سرب در خاک با فاصله گرفتن از حاشیه جاده ها کاهش یافته است ولی روند کاهش کادمیوم در خاک در حالت کلی از الگوی خاصی پیروی نمی کند. غلظت سرب و کادمیوم در فواصل نزدیک به حاشیه جاده در هر دو مسیر مورد مطالعه طبق داده های آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا از حد مناسب خاک بالاتر می باشد و باعث آلودگی خاک شده است.

اتوبان، اردبیل، خاک، فلزات سنگین