یونس رستمی کیا - بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
داود علیقلیزاده - بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
حسن ملازاده - کارشناس ارشد جغرافیا، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل.

یکی از ذخیره گاه های جنگلی استان اردبیل، جنگل حاتم (حاتم مشه سی) مشکین شهر می باشد. این جنگل که در ناحیه رویشی ارسباران واقع شده است بدلیل وجود گونههای نادر و ارزشمندی مانند اوری، ارسی، پسته وحشی گلابی جنگلی، ون، افراکیکم و سرخ ولیک و نسترن وحشی از ارزشی و اهمیت ویژهای برخوردار است گونه غالب این جنگلی، اوری می باشد. هدف از این تحقیق بررسی ویژگیهای کمی و کیفی گونهٔ اوری و ارایه راهکارهای مناسب به منظور مدیریت بهینه جنگل های مورد مطالعه بر اساسی وضعیت موجود میباشد. با این هدف، در داخلی هر یک از فرمهای مختلف زمین یالی، دامنه و دره در چهار جهت جغرافیایی (شمالی، جنوب، شرقی و غرب) از حد ارتفاعی پایین تا بالا به صورت انتخابی، قطعات نمونهٔ دایرهای شکل به مساحت 5 آر (500 مترمربع) و به تعداد 48 قطعه نمونه، انتخاب و در داخل هر یک از قطعات نمونه یادداشت و نسبت به اندازهگیری مشخصههای کمی و کیفی درختان اقدام شد. نتایج نشان داد بیشترین حضور این گونه در جهتهای شمالی در ارتفاع 1750 تا 1950 متری از سطح دریا میباشد. جهتهای شمالی و فرم های دامنه و دره رویشگاههای مناسبی از نظر ویژگیهای کمی و کیفی درختان اوری هستند. میانگین تعداد جست درختان اوری 3/86 جست در هر جست گروه، قطر برابر سینه (22/1 سانتیمتر)، ارتفاع ( 6/50 متر) در جهت شرقی و در فرم دامنه، اندازهگیری شدند. بیشترین زادآوری در جهت شمالی دیده شد. از نظر ویژگیهای کیفی نیز مشخص شد که بهترین درختان، در فرم دره قرار دارند.

فرم زمین، صفات کمی، اوری، جنگلی حاتم