هانیه هاشمی - دانشجوی کارشناسی مهندسی منابع طبیعی-جنگلداری دانشگاه تبریز

مس فلزی سنگین و سمی برای گیاهان است که اگر مقدار آن از حدمعینی عبور کند موجب اختلال در روند رویشی آنها میشود مس عموما عنصری قابل دریافت در محیط طبیعی نیست. درواقع مس وقتی در محیطهای خاصی مثل معدن مس سونگون وارد محیط اطراف میشود با خاک ترکیب میشود. و ارتباط تنگاتنگی با ماده آلی و مواد معدنی آن برقرار میکند در نتیجه پس از آزادشدن یا توسط آبهای روان اطراف دور میشود و یا وارد خاک میشود این مس در محیط تجزیه نمیشود پس میتواند در بدن گیاهان و حیوانات نیز جمع شود به همین علت است که باید ابتدا گونههای مقاوم به مس را شناسایی و در اطراف آبهای جاری(چون آلایندهها از طریق آب جاری راحت تر منتقل میشوند) معدن مس سونگون کاشته شود تا درصد مس از طریق گیاه پالایی کاهش یابد. در خاکهای غنی از نظر مس تنها تعداد محدودی از گیاهان مثلAeolanthus bifolius شانس بقا دارند که متاسفانه در ایران یافت نمیشود. برای انجام گیاه پالایی نباید از گیاهان زراعی مثل: کلم، آفتاب گردان یا زعفران که وارد سبد غذایی میشوند یا علف چشمه که وارد رژیم حیوانات میشوند استفاده کرد. برای بهتر شدن محیط اطراف معدن باید از درخت پالایی و استفاده از درختان که هم مقاومتر و پایدارتر هستند و هم بطور مستقیم وارد رژیم موجودات زنده نمیشوند استفاده کرد که بکاربردن درختان جنگلی بومی منطقه مثل افرا، بلوط و زبان گنجشک در اولویت اول و استفاده از درختان سریع الرشد مثل صنوبر در رده دوم پیشنهاد میشود. لازم به ذکر است که این مطالعه یک مقاله مروری است و با استفاده از چندین منبع گردآوری شده است.

درختان جنگلی، آلودگی، فلزسنگین، گیاهان زراعی