حمید آهنی - دکتری علوم جنگل، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی
حمید جلیلوند - استاد اکولوژی جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
جمیل واعظی - دانشیار سیستماتیک مولکولی گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد
سیداحسان ساداتی - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

پیش بینی شده که پدیده گرم شدن و تغییر اقلیم باعث تغییر فراوانی بارشها می شود. تنش خشکی باعث کاهش رشد و نمو کلگونه ها می شود، لذا مقاومت سنجی گیاهان در پاسخ به تنشهای محیطی حایز اهمیت است. برای ارزیابی تاثیر تنش خشکی روی مورفولوژی نهال گیاه دارویی سنجد تلخ (Elaeagnus rhamnoides). آزمایشی برای اولین بار در کشور در نهالستان طرق مشهددر سال 1392 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار و چهار تیمار آبیاری انجام شد. تیمار تنش خشکی در سطح شاهد(هر دو روز یکبار)، چهار روزه، هشت و دوازده روزه بر اساس بررسی پتانسیل ماتریک و سایر مشخصات خاک روی نهال های یکساله اعمال شدند. اندازه گیری صفات در طول چهار ماه به صورت دورههای ماهانه انجام گرفت. نتایج همبستگی داده ها در کل دورهنشان داد که صفت قطر به استثناء وزن خشک ریشه با سایر صفات رابطه معنی داری داشته است. ارتفاع، برگزایی، تعداد گره، سطحبرگ، سطح ویژه برگ و وزن خشک برگ نیز علوه بر وزن خشک ریشه با طول ریشه معنی دار نبوده و با بقیه صفات همبستگی دارد.نتایج نشان داد در تیمارهای مورد مطالعه تنها وزن خشک ریشه به عنوان شاخص مناسب نشان دهنده تنش خشکی روی این گیاهمعنی دار نبوده و صفت تعداد برگ در سطح 5% و مابقی صفات در سطح 1% تیمارهای آبیاری معنیدار بودند. مقایسه میانگین صفات باآزمون توکی تنها در صفت طول ساقه در چهار گروه در سطح یک درصد تقسیم بندی شد. درصد زندهمانی در تیمارهای دو روز، چهارروز، هشت و دوازده روز دور آبیاری به ترتیب 95، 95، 66 و 61 درصد بود. با توجه به صفات مورفولوژیکی اندازه گیری شده و مقاومتسنجی سنجد تلخ، این گونه را میتوان در فاز آزمایشی برای مناطق نیمه خشک توصیه و کاشت نمود.

سنجد پرخار، نهالستان طرق، مورفولوژی، دارویی