سیدمحمدجواد حسینی محمدآباد - گروه مهندسی فناوری اطلاعات، دانشکده فنی و مهندسی، واحد میبد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، میبد ، ایران
محسن سرداری زارچی - استادیار گروه مهندسی کامپیوتر ، دانشگاه حایری میبد ، میبد، ایران

در عصر کنونی انجام فعالیت های تحت وب نیازمند امنیتی است که می تواند توسط آزمونی به نام کپچا تامین شود. کپچا یک سامانه ی امنیتی و روند ارزیابی است که برای جلوگیری از برخی حملات خرابکارانه ی ربات های اینترنتی به کار می رود. این روند می تواند مشخص کند که مراجعه کنندگان به یک وبگاه و یا سایر خدمات آنلاین، انسان هستند یا کامپیوتر. در زبان فارسی بیشتر روی کپچای متنی کار شده و به علت تمایل اکثر کاربران فارسی زبان برای انجام فعالیت های تحت وب، طراحی کپچاها به زبان فارسی امری ضروری است. در این مقاله به طراحی کپچای مقاوم فارسی پرداخته می شود که با استفاده از کلمات بامعنا و جداسازی حروف آن ها تولید شده و سعی در افزایش کاربردپذیری و امنیت آن دارد. در این کپچا یک کلمه بامعنای فارسی که ممکن است چهار الی هشت حرفی باشد به صورت تصادفی انتخاب شده و پس از جداسازی حروف، در یک جدول قرار می گیرند، که تعداد سلول های این جدول با تعداد حروف کلمه برابر است. سپس جهت افزاش امنیت در کپچای پیشنهادی، در بالا یا پایین دو حرف از حروف جداشده، دو حرف تصادفی دیگر از جدول الفبا درج کنیم. در پایان یک نویز فلفل نمکی و خطوط کوتاه به تصویر کپچا اضافه می کنیم. بعد از اجرای برنامه این تصویر برای کاربر نمایش داده می شود. کاربر باید کلمه موردنظر را در این تصویر حدس زده و وارد نماید. نتایج ارزیابی نشان می دهد به دلیل استفاده از کلمات بامعنا، حدس زدن کلمه صحیح برای کاربران فارسی زبان کار راحتی است، بنابراین باعث افزایش کاربردپذیری کپچا می گردد. همچنین به علت جداسازی حروف، اضافه کردن حروف مازاد و استفاده از نویز، امنیت کپچا بهبود یافته و در نتیجه کار شناسایی حروف برای یک ربات سخت می شود.

کپچا، کپچای فارسی، کلمات بامعنا، جداسازی حروف، امنیت کپچا، کاربردپذیری کپچا