محمد اخباری - مرکز تکنولوژی نیرو-متن

روش های متعددی برای اندازه گیری بهره وری وجود دارند . قضاوت نهایی در مورد مناسب بودن هر شاخص وابسته به هدف اصلی می باشد که محقق در ذهن خود دارد . هنگامی که به رقابت پذیری علاقمند باشیم، معیار مناسب، معکوس کل نیروی کار تجسم یافته در یک واحد محصول نهایی خواهد بود؛ یا اینکه نیروی کار به کار گرفته شده در بخش های ادغام شده عمودی متناظر با هر واحد محصول نهایی چه مقدار است . برای فهم بهتر می توان کل اقتصاد کشور را همانند ادغام عمودی که هم اکنون در صنعت برق وجود دارد در نظر گرفت این صنعت شامل فرآیندهای تولید، انتقال و توزیع می شود که به ترتیب فرآیند پیشین نهاده فرآیند مابعد خود را تهیه می نمایند که به این گونه روال تولید ادغام عمودی گفته می شود، کل چرخه اقتصادی کشور نیز به همین صورت است، بطوری که بخش های مختلف اقتصادی نهاده های بخش های دیگر را تأمین می کنند و تماماً دارای تعاملات با یکدیگر می باشند، فرضاً صنعت برق از صنعت آب و گاز، صنعت، ... به عنوان نهاده استفاده می کند و صنایع دیگر نیز از ستانده صنعت برق به عنوان نهاده در فرآیند تولید خود بهره می برند . بطور کلی اینکه میانگین وزنی این معیار بخشی، شاخصی از بهره وری به دست می دهد که برای اندازه گیری رفاه بالقوه و رشد بالقوه یک اقتصاد مناسب است . تحت این نگاه که می توان سرافیان یا ریکاردین 1 نامید، یک بازنگری انتقادی نسبت به معیارهای متعارف بهره وری بر مبنای تقسیم تعداد نیروی کار یا کل عوامل تولید بر تولید یا ستانده انجام می دهیم و در نهایت نیز بهره وری بخش برق را در میان سایر بخش های اقتصادی طی سال های 1373 و 1378 مقایسه خواهیم نمود.

بهره وری نیروی کار، بخش های ادغام عمودی، جدول داده - ستانده، صنعت برق