مجید پورجعفرعمران - عضو هیات علمی گروه روانشناسی، واحد بهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی بهشهر، ایران
شه زاد مزدارانی - روانپزشک و استادیار گروه روانشناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی ساری، ایران
ام البنین ادریسی آریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد بهشهر

پژوهش حاضر، به منظورتعیین اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری بر بی خوابی و بهبود کیفیت خواب مراجعین به مراکز روانپزشکی ساری صورت گرفته است. روش پژوهش، از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهشی پیش آزمون- پس آزمون یک گروهی با گروه کنترل است. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و شیوه نمونه گیری به روش نمونه گیری در دسترس می باشد. جامعه آماری پژوهش، مراجعین به کلینیک اعصاب و روان بیمارستان فاطمه الزهرا (س) ساری در بازه زمانی سه ماهه در سال 1396، تشکیل می دهد. نمونه پژوهش، 30 بیمار مراجعه کننده به کلنیک اعصاب و روان بیمارستان فاطمه الزهرا(س) شهرستان ساری بودند. معیار ورود به پژوهش، از مراجعین به کلنیک اعصاب و روان بیمارستان فاطمه الزهرا (س) که علایم بی خوابی داشتند و فاقد مشکلات جدی روانپزشکی بوده و معیار خروج، داشتن یا تشدید اختلال جدی روانپزشکی است، که به طور تصادفی با جایگزین در دو گروه آزمایش و گروه کنترل گمارده شدند. ابتدا آزمودنی ها پرسشنامه بی خوابی و بهبود کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) را به عنوان پیش آزمون تکمیل کردند و در پایان آموزش مجددا در مرحله پس آزمون دو گروه به پرسشنامه مذکور پاسخ گفتند. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس، پیش فرض لون، آزمون کولموگراف- اسمیرنف، در محیط نرم افزار آماری spss نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درمان فعال سازی رفتاری بر درمان بی خوابی و بهبود کیفیت خواب مراجعین به درمانگاه تاثیر معنادار داشته است. فعال سازی رفتاری با فعال کردن بیمار جهت شرکت در فعالیت های خوشایند و لذت بخش و افزایش دریافت پاداش مثبت و کاهش نشخوار فکری باعث بهبود علایم بی خوابی و بهبودکیفیت خواب گردید

فعال سازی رفتاری، بی خوابی و بهبود کیفیت خواب