مریم کریمی چهارطاقی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران
مهدی ممتحن - عضو هییت علمی گروه معماری - دانشگاه کاشان.

معماری گذشته و سنتی را می توان سرشار از مفاهیمی دانست که براساس فرهنگ، عقاید و اندیشه اسلامی – ایرانی معنا می یابد. یکی از مفاهیمی که با ریشه گرفتن از فرهنگ اسلامی و باورهای دینی به عرصه معماری سنتی ایران راه یافته، موضوع محرمیت است. پدیده درونگرایی از صفاتو مشخصات وزه معاری مسکونی ایرانی است. خانه درونگرایی ایرانی دور از چشم نامحرم حریمی خصوصی و امن برای ساکنان خود ایجاد می کرد و دارای ویژگی های بوده که مجموع آنها در کنار یکدیگر روح زندگی را به ساکنا آن عرضه می داشت. در طراحی و ساخت بنا به حجاب دیداری، حجاب صوتی و حجاب رفتاری توجه شده است. برای ایجاد محرمیت، بنا به گونه ای ساخته می شد که هیچ غریبه ای نمی توانست درون خانه را رویت کند. وجود و یا فقدان حریم، شاخصی است کیفی و قابل اندازه گیری، برای ارزیابی چگونه رابطه متقابل فرد و جامعه نسبت به یکدیگر . محرمیت یکی از اصول اساسی و قابل توجه در معماری ایران است که به نحوی معنادار با هویت ایرانی اسلامی همراه بوده است. اصل محرمیت به عنوان یک اصل حاکم بر تمامی شیون زندگی، به زیبایی در معماری ایران کالبد یافته و آثار و نتایج عمیقی در سازماندهی فضایی و نحوه قرارگیری عملکردهای گوناگون داشته است. از طرف دیگر با وجود حریم، حد و حدود فعالیت ها نسبت به هم مشخص می شود، به نحوی که هر فعالیت می تواند بی آنکه در قلمرو فعالیت های همجوار خللی ایجاد کند. این مقاله پی جوی آن است تا با ارایه تعریفی از محریمت، عوامل موثر بر آن، ریشه های شکل گیری آن و تاثیر گذاری آن در سازمان فضایی – کالبدی معماری روستایی در روستای صراخیه را باز شناساند.

محرمیت، درونگرایی، قلمرو، معماری مسکونی، روستای صراخیه، معماری اسلامی ایرانی