هوشنگ اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
طیبه مصباح زاده - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

خشکسالی از وقایع مخرب طبیعی است که بیشترین صدمات را به منابع آبی وارد مینماید. گرچه شروع خشکسالی با وقوع پدیده خشکسالی هواشناسی ناشی از کمبود بارش منشا میگیرد، اما خشکسالی های هیدرولوژیکی معمولا با تاخیر بیشتری نسبت به خشکسالی های هواشناسی یا کشاورزی رخ می دهد. در این تحقیق از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص خشکسالی جریانات رودخانه ای (SDI) جهت ارزیابی و تحلیل وقوع زمانی وقوع خشکسالی ها استفاده شده است. برای این منظور از آمار بارش و دبی ماهانه ایستگاه پلزال واقع در شهرستان پل دختر استفاده شد و شاخص ها در3 بازه زمانی( 48،24،12ماهه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت بررسی اثر خشکسالی بر منابع آب سطحی ابتدا رابطه بارندگی و دبی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و تاخیر زمانی اثر بارندگی بر دبی محاسبه گردید. سپس داده های استاندارد شده دبی (SDI) با سری های زمانی SPI در بازه های زمانی مختلف به روش همبستگی پیرسون در این ایستگاه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد رابطه زمانی وقوع خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی با یکدیگر در سطح 99 درصد معنیدار است و این همبستگی در بازه 48 ماهه حداکثر است. وقوع خشکسالی در منطقه، اثر خود را با تاخیر 2 ماهه یا 1 ماهه روی منابع آب سطحی نشان داد.

شاخص بارش استاندارد، شاخص خشکسالی جریانات رودخانه ای، همبستگی پیرسون، ایستگاه پلزال