بررسی و معرفی نسخه مصور خلاصه التواریخ قاضی احمد قمی محفوظ در کتابخانه دولتی برلین

خلاصه التواریخ، تالیف قاضی احمد بن شرف الدین، نویسنده و مورخ ایرانی قرن دهم هجری است. از این کتاب تنها جلد آخرش درباب تاریخ صفویان از روزگار شیخ صفی الدین تا سالهای نخستین سلطنت شاه عباس یکم باقی مانده. از جلد پنجم کتاب امروز پنج نسخه خطی موجود است، که نسخه ی برلین تنها نسخه ی مصور است. در متن حاضر تلاش شده است ضمن ارایه مقدمه ای بر جریان تصویرگری نسخ تاریخی در تمدن اسلامی و شرحی بر تواریخ مصور شده در دوران صفویه، نسخه ی خطی مصور خلاصه التواریخ قاضی احمد قمی، محفوظ در کتابخانه دولتی برلین، معرفی و شناسنامه هنری برای اثر تدوین گردد. همچنین ویژگیهای خاص این نسخه، که سبب تمایز آن در قیاس با سایر نسخ تاریخی مصور هم عصرش است، تبیین شده است. نسخه ی مورد بررسی، به دلیل تصویر کردن تاریخ معاصر صفویان نمونه منحصر بفردی است؛ که متاسفانه تا کنون کمتر مورد اقبال پژوهشگران نسخ مصور تاریخی قرارگرفته است. در این پژوهش گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای انجام شده و به روش توصیفی به بررسی نسخه مذکور از منظر تاریخی و هنری پرداخته شده است.

Keywords:

خلاصه التواریخ قاضی احمد قمی , تواریخ مصور , صفویان , تاریخ نگاری