بررسی مناسبات بینامتنی در گلستان هنر

یکی از منابع مهم تاریخی که به شرح حال هنرمندان توجه ویژه دارد، کتاب گلستان هنر نوشته قاضی میراحمد بن شرف الدین حسین منشی قمی است که در عصرصفوی نگارش یافته. این کتاب افزون بر آنکه دربردارنده اطلاعاتی درباره اوضاع فرهنگی و اجتماعی زمانه خود است، منبعی برجسته درباره تاریخ هنر کتاب آرایی در ایران اسلامی به شمار میآید. در این نوشتار برآنیم که با روش بینامتنیت به خوانش کتاب گلستان هنر بپردازیم. بر اساس اصل اساسی بینامتنیت، هیچ متنی بدون توجه و وام گیری از متنهای پیشین شکل نمیگیرد. البته حضور متنهای پیشین در متن نوین نظام پیچیدهای را شکل میدهد که دارای اقسام گوناگون است. کتاب گلستان هنر قاضی قمی نیز همانند دیگر متنها از متون پیش از خود به روشهای مختلف بهره برده است. در این نوشتار نقش منابع و متنهای مختلف در شکل گیری کتاب گلستان هنر مورد توجه قرار میگیرد و میزان وابستگی و استنادها به دیگر متون بررسی خواهد شد. دراین حضور بینامتنی که میتوان آن را به بینامتنیت صریح، ضمنی و نیمه صریح تقسیم کرد، مشخص میشود که مولف کتاب گلستان هنر از متنهای متعددی همچون قرآن و احادیث، آثاردیگر نویسندگان وشاعران و مشاهدات میدانی خود بهره برده است که این وامگیری گاه با ارجاع و گاه بدون ارجاع مشخص انجام پذیرفته است

Keywords:

گلستتان هنر , بینامتنیت , بینامتنیت صتریح , بینامتنیت ضمنی , بینامتنیت پنهان