تحلیل عناصر ادبی دره نادره با تکیه بر بدیع لفظی

در نادره دشوارترین و متکلف ترین متن هاست که به نثر مصنوع فارسی نوشته شده است. قصد مولف نوشتن متنی فنی و دشوار است و تاریخ نویسی در مرحله دوم برای او اهمیت دارد. هدف این مقاله بررسی عناصر ادبی – تکیه بر بدیع لفظی- در دره نادره است. سوال اصلی پژوهش این است: بدیع لفظی در ادبیت دره نادره چه جایگاهی دارد روش تحقیق تحلیل محتوا است بدین صورت که مصادیق بدیع لفظی در دره نادره مورد بررسی قرار گرفته است و پس از بررسی آمار و بسامد آنها در سه محور اصلی سجع، جناس و تکرار مورد تحلیل قرار گرفته است. سجع در ایجاد، توازن و انسجام دره نادره نقش اساسی دارد. استرآبادی به خوبی از انواع جناس برای هر چه مصنوع تر کردن نثر خود بهره جسته است. جناس از یک سو ایجاد موسیقی در کلام می کند و از سوی دیگر سبب تداعی معانی مختلف می شود. تکرار بیشترین بسامد را در میان انواع بدیع لفظی در دره نادره دارد و نقش زیادی در موسیقیایی کردن این کتاب تاریخی – ادبی بر عهده دارد.

Keywords:

دره نادره , نثر مصنوع , بدیع لفظی , سجع , جناس , تکرار