فتانه امانت - دانشجوی رشته دکتری ادبیات فارسی

ادبیات فارسی حضور زنان را چه گونه در خود پذیرفته است زنان چه فعالیت و تاثیری در ادب پارسی داشتهاند و تاثیر زنان در پایه گذاری، پیشرفت و دگرگونی های شعر معاصر فارسی، ) مهم ترین جلوه ی ادبی زبان فارسی( چگونه بوده است با یک دید کلی، پس از ناصرالدین شاه قاجار دگرگونی های چشمگیری در موقعیت و عملکرد زنان ایران پدید آمد، به گونه ای که هماکنون زن ایرانی امتیازهای چشمگیری به دست آورده و از اعتبار و موقعیتی بسیار ممتازتر از گذشته برخوردار شده است و تقریبا همدوش و همراه مرد ایرانی در مراکز علمی، فرهنگی، هنری، اقتصادی، سیاسی و حتی گاه نظامی حضوری فعال دارد. دخالت زنان و تاثیر آنان در آراستن صحنهها و ایجاد حوادث داستان های عامیانه در دوران های گوناگون به یک پایه نیست. در روزگاری که زنان در کارهای اجتماعی شرکت میجستند و در زندگی روزمره دخالتی قوی و فعالانه داشتند، طبعا در داستان ها اهمیت بیش تری مییافتند و در هر دوره ای که زنان به پشت پرده ی انزوا رانده میشدند و از دخالت در کارهای اجتماعی باز میمانند، از اهمیت و تاثیر آنان کاسته میشد. زنان در حوزه ی داستاننویسی حضور چشمگیری نداشتهاند، مگر در زمان معاصر،بنابراین تاثیر اصلی و بزرگ زنان در ادبیات بیش تر در عرصه ی شعر بوده است.در این مقاله با بررسی شعر زنان )پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد، طاهره صفارزاده( که هر کدام تقریبا به دورهای از دگرگونی های اجتماعی ایران تعلق دارند، به وجوه افتراق و اشتراک آنان با شعر مردان معاصرشان )محمدتقی بهار، سهراب سپهری، علی موسوی گرمارودی( پرداخته و از بررسی این مقایسه به سطح فکری شعر شاعران مرد میپردازیم. به عبارتی تفاوت شعر زن با شعر مرد )که آیا احساسات ویژه ای مثلا احساسات ملیگرایانه، مذهبی، اعتقادی و ... دارد. خوشبین است یا بدبین، تلقی او نسبت به مسایلی مانند مرگ، زندگی، عشق، صلح و جنگ ...( چه گونه است آیا اثر او درونگرا و ذهنی است یا برونگرا و عینی، با بیرون و سطح پدیدهها تماس دارد یا به درون و عمق پرداخته است فردگرا است یا عشق گرا ...

شاعر – زن – مرد – تاریخ