مقایسه شیوه تاریخ نویسی در تاریخ بیهقی و تاریخ گردیزی

تاریخ بیهقی)تاریخ دوره غزنویان( و تاریخ گردیزی )از آغاز خلقت تا پایان سلطان مودودبن مسعود غزنوی( دو متن تاریخی مهم و برجسته دوره سامانی و نثر مرسل هستند. اگرچه هر دو در یک دوره زمانی )عهد سامانی( نگارش یافته اند ولی در تاریخ نویسی خود به ویژه دوره غزنویان، با شیوه ای متفاوت به گزارش رخدادهای سلاطین غزنوی پرداخته اند. این مقاله در نظر دارد با بررسی و مقایسه متن تاریخ دوره غزنویان در دو کتاب مزبور، وجوه اشتراک و افتراق شیوه تاریخ نویسی این دو تاریخ نگار را مورد تبیین و تحلیل قرار دهد. شیوه ما در این مقاله توصیفی- تحلیلی با ارایه شواهد است. باتوجه به آنچه در پی می آید می توان گفت تاریخ گردیزی تنها یک متن تاریخی است که به گزارشی کلی از رخدادهای و حوادث تاریخی می پردازد و در برخی موارد نیز می تواند مکمل تاریخ بیهقی باشد ولی تاریخ بیهقی متنی فراتاریخی است که بادقت و ریزبینی خود تاریخ غزنویان را در قالب داستان گزارش می کند که علاوه بر تاریخ، از آن حظ ادبی و اخلاقی نیز می توان برد.

Keywords:

تاریخ نویسی , تاریخ بیهقی , تاریخ گردیزی , زین الاخبار , غزنویان