نگاهی به تحولات آوایی واژگان در مجلد نخست از نسخه مشکول تاریخ وصاف

نسخه مشکول یا نسخه واژه نما نسخه ای است که کاتب آن، حرکتها و سکونهای کلمات را مشخص کرده باشد. نسخه های مشکول یکی از مهمترین منابع برای بررسی گونهای تاریخی زبان فارسی هستند؛ بدین ترتیب که میتوانند نشان دهنده گونه خاص تلفظ واژگان در مکانهای مختلف جغرافیایی و دوره های خاص تاریخی باشند؛ از این منظر در تدوین اطلس گونه شناسی گونه های زبان فارسی بسیار کارا هستند و میتوانندمحل استخراج ویژگیهای آوایی زبان در یک بازه زمانی و مکانی مشخص قرار گیرند. ارزشمندترین و کمیاب ترین نسخه های مشکول، نسخه هایی هستند که تمامی واژگان آنها دارای حرکت گذاری باشد که به اینگونه نسخها، نسخه ای تمام مشکول می گویند. یکی از نسخهای ارزشمند تمام مشکول، نسخه تاریخ وصاف مکتوب به سال 857 ه.ق (محفوظ در کتابخانه ملک مشهد به شماره (4093 است تاریخ. وصاف یا تجزیه الامصار و تزجیه الاعصار، یکی از سه منبع اصلی و مهم شناخت تاریخ مغول در کنار جهانگشای جوینی و جامع التواریخ است. پژوهندگان در این مقاله کوشیده اند که برخی از تلفظ های خاص و متفاوت با تلفظهای رایج، و یا تلفظهای کاربردکم واژگان را در مجلد نخست از این دستنوشت تاریخ وصاف نشان دهند.

Keywords:

تاریخ: وصاف , نسخه مشکول , تحولات تاریخی زبان , تحولات آوایی