یاسو اسماعیل پور - دکترای اقتصاد پولی بین الملل و مدرس دانشگاه میعاد

با گذشت سده ها از اکتشاف نفت در جهان، این ماده همچنان ماهیت انکار ناپذیری در اقتصاد کشورهای صادرکننده و وارد کننده ی آن دارد؛ تغییر بهای نفت خام و به تبع آن نوسانات درآمدهای نفتی به عنوان بخشی از درآمد دولت ها در کشورهای نفت خیز، عملکرد اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از معیارها در ارزیابی بنیه اقتصادی هر کشور، ترازتجاری آن می باشد که صادرات و واردات دو رکن اصلی این تراز هستند. در تجزیه و تحلیل مسایل کلان و سیاست گذاری های اقتصادی، بررسی واردات و صادرات غیر نفتی به عبارتی تراز تجاری غیر نفتی از اهمیت خاصی در شناخت الگوی اقتصاد کلان و اثربخشی و کارایی سیاست های بازرگانی کشور برخوردار است. بنابراین، در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت برتراز تجاری غیر نفتی در اقتصاد ایران می پردازیم . در این راستا با به کارگیری یک الگوی 5 متغیره به بررسی تجربی روابط بلندمدت و کوتاه مدت بین متغیرهای مورد بررسی برای دوره زمانی 1391 - 1352 با استفاده از مدل خود توضیح با وقفه های گسترده ARDL، در اقتصاد ایران پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا نوسانات قیمت نفت با استفاده از مدل GARCH محاسبه و از نرم افزار مایکروفیت جهت برآورد مدل استفاده شده است. نتایج حاصل از تخمین ضرایب الگو نشان می دهد که در کوتاه مدت و بلند مدت قیمت نفت و تولید ناخالص داخلی بر تراز تجاری غیر نفتی تاثیر منفی و نرخ ارز حقیقی تاثیر مثبت و معنا داری دارد. نوسانات قیمت نفت در کوتاه مدت و بلند مدت بر تراز تجاری غیرنفتی تاثیر معنی داری ندارد.

نوسانات قیمت نفت، تراز تجاری غیر نفتی، خود رگرسیون با وقفه های توزیعی