علیرضا فاطمی - استادیار زبان و ادبیات عرب و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود

استعاره یکی از قوی ترین و متعالی ترین فنون بیانی است. این فن ارجمند دارای پیچیدگی هایی است که حاصل آن اثرگذاری شگرف بر مخاطب است، و پیوسته مورد توجه ادباء و اصحاب بلاغت بوده است. در سخنان امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام، در کتاب شریف نهج البلاغه، استعاره جایگاهی ویژه در کنار سایر فنون بلاغی دارد و با اسلوب های بسیار متنوع در سرتاسر این اثر شریف ارایه گردیده است، که تحلیل ارکان آن برای علاقمندان و محققان در این کتاب عظیم به آسانی مشخص نمی گردد. و تبیین و تشریح این استعاره ها افق هایی نو فرا روی صاحبان فکر و اندیشه قرار خواهد داد. در این نوشتار به بررسی استعاره های موجود در خطبه سوم نهج البلاغه (خطبه شقشقیه) پرداخته شده و انواع استعاره در آن را بیان شده است و به صورت مجزا ارکان هر کدام مورد بررسی قرار گرفته است و از بررسی آن ها این نتیجه حاصل شده که آن حضرت با عنایت به تاثیرگذاری استعاره بر مخاطب، به میزان قابل توجهی از این فن استفاده نموده است.

نهج البلاغه، بلاغت، استعاره، خطبه شقشقیه