سیدمحمدمهدی میرممتاز - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان )خوراسگان(
مصطفی دهقانی - پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه هنر تهران
رقیه کیخایی - کارشناسی معماری، کارشناس معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان

باغ ایرانی به عنوان نمونه تعالی از مقام برخورد انسان و اندیشه اش به عنوان میعادگاه زمین وآسمان محسوب میگردد که درمفهوم وسیع خود فرآورده هنر زیستن است و واسطه حکیمانه انسان و طبیعت است. پدیده ای فرهنگی، تاریخی و کالبدی که نهایت مادی را به نهایت معنوی ارتقا داده و ابهامی مادی در رابطه انسان با فضا باقی نمی گذارد در این میان حضور آب در باغ ایرانی از جمله عناصر نظام ساز بوده همراه با نظام گیاهی در قالب یک نظم هندسی با طراحی متفاوت ناشی از فرم زمین، شیب و حوزه آب ریز باغ شکل گرفته است. عنصر آب از جمله عناصری است که احساس و ادراک را به زیباترین وجه به کالبد باغ دعوت نموده و بعنوان عنصر کاربردی از جایگاه ویژهای برخوردار است طراحی مسیرهای آب، جایگاه کوشک و چشماندازها کاملا آگاهانه، نمادین و معناگرا شکل گرفته است. مقاله حاضر برآنست تا بگونه ای تطبیقی،به بررسى نحوه حضور و تعامل آب در فضای باغ ایرانی نمونه موردی )باغ فین کاشان و باغ شازده کرمان(، بپردازد. نتایج حاکی از آنست، نحوه حضور آب با پنج نقش کارکردی، کالبدی، معناگرایانه، منظر، شفابخشی بوده و در دو باغ مورد بررسی با دو طراحی متفاوت، در عین داشتن پنج نقش دارای شباهتها و تفاوتهایی است که از جمله آن میتوان بطور خاص به شباهت در نقشهای کارکردی، کالبدی و شفابخشی و تفاوتهای نقش منظر و معناگرایانه براساس فرم زمین؛ و همچنین تفاوت بارز حضور آوایی آب در هر دو باغ اشاره نمود

باغ ایرانی، تعامل، آب، معنا، نقش، حضور