معماری صنعتی ایران در دوره پهلوی اول مطالعه موردی: نقش شونمان در صنعتی شدن اصفهان

تاسیس کارخانه های صنعتی در عصر پهلوی اول ، تاثیر بسزایی در تغییر چهره شهرها گذاشت . شکل گیری این فضاها وساختمان های حجیم ، پیدایش طبقه جدیدی در معماری بود ه است که از آن با نام معماری صنعتی یاد می شود. بنابر این بناهای مورد نظر ما آن دسته از بناها وعمدتا کارخانه ها هستند که با انقلاب صنعتی نیمه دوم قرن هجدهم به وجود آمد وتوسعه یافت . در ایران دوره رضاشاه ، تاسیس سلسله وار کارخانه های بزرگ صنعتی در بافت کهنه و سنتی شهرها وپیش از آن که شهرهای ایران زمینه توسعه صنعتی اروپا را داشته باشد ، معماری خاصی را ایجاد نمود که شروع معماری صنعتی ایران را از آن تاریخ می دانیم . دوره رضا شاه صنعتی کردن از بالا انجام گرفت که از نظر اقتصادی آن سال ها یکی از دوره های مهم تاریخی ایران در زمینه انباشت سرمایه است. در این دوران، زیباترین نمونه های معماری صنعتی با سبک هایی متفاوت، در ایران شکل گرفت همچون سبک سنتی با کارخانه هایی نظیر هراتی و درخشان، اقبال و سایر کارخانجات یزد، سبک مدرن- سنتی اروپایی با کارخانجاتی هم چون هوختیف در لاهیجان و کارخانه چای گلستان، سبک تلفیق ایده های مدرن – سنتی مکتب اصفهان در کارخانجاتی هم چون ریسباف، دخانیات، صنایع پشم و ن خریسی قیصریه قم، سبک صنعتی آغازین در بناهایی نظیر کارخانه قند کهریزک، کارخانه آرد صادق اف در نزدیکی قزوین، کارخانه چرم خسروی تبریز، سبک راسیونالیستی هم چون سیمان شهر ری و ... ؛ که شهراصفهان یعنی منچستر ایران از این مواهب بیشتر بهره جست.

Keywords:

معماری , شونمان , اصفهان , کارخانه , پهلوی اول