رسول فرج نیا - کارشناس ارشد مهندسی ژئوتکنیک (عمران _خاک و پی )- دانشگاه آزاد اسلامی واحد

براثر حفاری های زیرزمینی و به علت ترخیص تنش، تغییر شکلهای الاستیک و پلاستیک در نواحی اطراف حفاری ایجاد می گردد و این موضوع باعث ایجاد جابجائی در محدوده اطراف تونل و سطح زمین می شود. بر این اساس یکی از پیامدهای حفر تونل های کم عمق پدیده نشست در سطح زمین می باشد. در این تحقیق به دلیل اعتیار نتایج نرم افزار المان محدود PLAXIS V8.2 در محیط های خاکی از این نرم افزار استفاده شده است. درصورتیکه برای مدلسازی عددی از مدل رفتاری موهر کولمب استفاده شود با افزایش عمق حفاری تونل، روند افزایش میزان نشست ماکزیمم سطح زمین وکاهش ضریب اطمینان پایداری تونل حفرشده در مقابل لغزش مشاهده می شود که ممکن است در برخی مواقع قابل قبول نباشد. در این تحقیق برای کنترل روند تغییرات حاصل ازمدل رفتاری موهر کولمب، از مدل رفتاری پیشرفته خاک سخت شونده Hardening Soil model )) جهت تعیین تغییرات میزان نشست ماکزیمم سطح زمین و ضریب اطمینان پایداری تونل استفاده شده است. با انجام آنالیز های تنش و پایداری با مدل رفتاری پیشرفته خاک سخت شونده، با افزایش عمق حفاری تونل، کاهش نشست ماکزیمم سطح زمین و افزایش ضریب اطمینان پایداری براثر ترخیص تنش نتیجه شده است. درنهایت معیاری برای پارامترهای چسبندگی و مدول الاستیسیته در مدل رفتاری موهرکولمب ارائه شده تا نتایج حاصل از آنالیزهای پایداری به نتایج مدل دقیق تر خاک سخت شونده نزدیکتر باشد.

تونل، المان محدود، نشست، مدل موهر کولمب، مدل خاک سخت شونده، PLAXIS V8.2