افشین قربانی نژاد - دانشجوی دکتری مدیریت محیط زیست- عضو هیات علمی موسسه آموزشی کشتیرانی ج.ا.ایران
رخشاد حجازی - دکتری مدیریت محیط زیست آدرس: تهران، خیابان ولی عصر (عج) - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تهران-شمال

بحث انتقال موجودات تراریخته و احتمال ایجاد بیوتروریسم از طریق آب توازن کشتی های تجاری و اثرات آن در ایمنی زیستی شهرهای دریایی بندری و خطرات مرتبط با انتقال گونه های میکروارگانیسم بیماریزا می تواند از دیدگاه پدافند غیرعامل مورد توجه مسیولین قرار گیرد. ایمنی زیستی دستورالعمل های ضروری برای حفظ محیط زیست وتنوع زیستی، از اثرات زیانبار احتمالی موجودات زنده دستورزی شده ژنتیکی که در محیط به صورت خواسته یا ناخواسته رهاسازی می شود را شامل می شود. پروتکل کارتاهینا درباره نقل و انتقال، استفاده ورهاسازی سازوارههای دستورزی شده است که تصویب و از 1383/06/20 لازم الاجراء گردید. از سویی پیشنویس کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن کشتیها و رسوبات آن تدوین شد که در سیزدهم ماه فوریه سال2004 به تصویب ابتدایی رسیده و بایستی از 8 سپتامبر سال 2017 میلادی (1396/06/18) اجباری شود و خود مشتمل بر قوانینی است که در بنادر بایستی اجرا گردد. کشور ایران پس از تصویب مجلس شورای اسلامی به هر دو پروتکل و کنوانسیون پیوسته است. احتمال بروز مشکل انتقال موجودات تراریخته با توجه به تجربه انتقال موجودات مهاجم با آب توازن هم در شمال کشور در دریای کاسپین (افزایش گونه شانهدار و کاهش صادرات خاویار و صید کیلکا) و هم در آبهای جنوبی کشور (کشند قرمز، سبز و قهوهای بدلیل نوعی جلبک به نام ککلودینیوم و فیتوپلانکونی به نام نوکتی لوکا) بحثی است که میتواند مورد توجه قرار گیرد.دشمن میتواند از آب توازن کشتیها برای حمله بیولوژیک به کشور استفاده کند و با اجیرکردن فرمانده یک کشتی هزاران لیتر از آب توازن حاوی میکروارگانیسمهای بیماریزایی که از طریق دستورزی ژنتیک(مهندسی) میزان بیماریزایی آنرا چند هزار برابر کرده است را در سواحل ایران تخلیه نماید. بنابراین آلودگی شدید سواحل و در پی بیماریزایی شدید آن با توجه به نوع عامل، اپیدمی مرگ و میر شدید مردم شهرهای بندری ایران را باعث شود.

تراریخته، آب توازن، موجودات مهاجم