یوسفعلی زیاری - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
بهناز عباداله زاده ملکی - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

امروزه خسارت های ناشی از بحران های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب آوری یکی از مهم ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت های آن ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب آوری منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز، جمع آوری شده و با در نظر گرفتن دو عامل در دسترس بودن داده ها و ویژگی های محدوده مورد مطالعه 4 معیار جمعیت، مسکن، وضعیت اجتماعی -اقتصادی و دسترسی به خدمات، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP و تشکیل ماتریس های زوجی در نرم افزار Expert Choice مورد ارزیابی قرار گرفته و وزن هر کدام تعیین شد. پس از مشخص شدن وزن هریک از معیارها و زیرمعیارها ، به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی، لایه های اطلاعاتی مربوط به هرکدام از معیارها با وزن های تعیین شده، ساخته شد و در نهایت این لایه ها در محیط GIS بر روی یکدیگر همپوشانی شده و نقشه نهایی تاب آوری اجتماعی منطقه در برابر زلزله بدست آمد. نتایج نشان می دهد که مهم ترین عامل در کاهش تاب آوری در سطح منطقه ناشی از معیار دسترسی به خدمات است. رشد جمعیت منطقه و پیشی گرفتن آن بر میزان فضاهای خدماتی و نیز توزیع نامناسب خدمات و عدم مکان گزینی صحیح آن ها سبب کاهش میزان تاب آوری در سطح منطقه شده است

بحران زلزله، تاب آوری، منطقه یک تهران