سینا جنگجو - دانشجو کارشناسی مهندسی شهرسازی دانشگاه شیراز
مهسا شعله - استادیار بخش شهرسازی دانشگاه شیراز

حرکت، عامل اصلی پویایی زندگی شهری و تداوم بخش فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی است. امروزه در بسیاری از شهرهای جهان در حال توسعه، رشد اقتصادی همراه و همزاد افزایش سفرهای درون شهری است و در عین حال در بسیاری از موارد، الگوی سفر تا حد بسیار زیادی به خودرو متکی است و این موضوع، مانعی در مسیر دستیابی به حمل و نقل شهری پایدار محسوب میگردد. افزایش جمعیت شهرها در کشورهای جهان سوم و توسعه شهری سریع از یک سو و ساختار فضایی نامتعادل، تغییر در روش زندگی و الگوهای شغلی، منجر به افزایش شدید تقاضای سفر در سطح شهر شده است و به تبع آن استفاده روزافزون از سوخت های فسیلی و افزایش ترافیک، این کشورها را با معضلات متعدد روبرو ساخته است. دوچرخه با مزایای منحصربه فرد نظیر ارزانی، صرفه در مصرف انرژی، کمترین ترافیک و اثرات منفی زیست محیطی بیش از پیش به عنوان مکمل سایر وسایط حمل و نقل مورد توجه قرار گرفته است. در این شرایط، ترویج شیوه های جا به جایی جمعی و غیرموتوری بویژه دوچرخه سواری و پیاده روی راهکاری در راستای دستیابی به شهر سالم و پایدار تلقی می شود. از همین رو است که یکی از عمده ترین راهکارهایی که متخصصان و صاحب نظران برای دستیابی به توسعه پایدار شهری مطرح میکنند؛ استفاده بیشتر از دوچرخه است. اما با وجود تمام علاقه و هدف گذاری های صورت گرفته برای دستیابی به حمل و نقل فراگیر دوچرخه، در اغلب موارد این پروژهها با مسایل و مشکلاتی مواجهند که تنها درصورت ارایه راهکارهای عملیاتی برای آنها میتوان به موفقیت این پروژه ها امیدوار بود. از اینرو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و شیوههای تحقیق مرور متون و منابع به بررسی و تحلیل مسایل سیستم حمل و نقل دوچرخه به عنوان یک زیرسیستم حمل و نقل شهری بپردازد تا از این طریق زمینه لازم برای ارایه سیاست ها و راهکارهایی برای مرتفع کردن این مشکلات فراهم آید. همچنین در این تحقیق و به منظور پیشبرد پژوهش، سیستم های حمل و نقل شهری و طبقه بندی آنها، سیستم های حمل و نقل غیرموتوری شامل سیستم های پیاده و دوچرخه و عوامل موثر در استفاده از دوچرخه بررسی شده است

سیستم حمل و نقل شهری، سیستم حمل و نقل دوچرخه، مسایل و راهکارها