لطف الله نبوی - دانشیار گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس

منطق ارسطویی (منطق حملی) از طریق ترجمه مستقیم و بی واسطه آثار ارسطو، و منطق رواقی- مکاری (منطق شرطی) با ترجمه غیرمستقیم و به واسطه برخی متون لاتینی جالینوس، اسکندر افرودیسی و بویتیوس مربوط به نخستین سده های میلادی به جهان اسلام راه یافت. پس از دو قرن تلاش برای ترجمه، شرح، تقریر و تفهیم میراث منطقی یونانیان، باظهور ابن سینا وره ابداع و نوآوری فرارسید. ابداعات منطقی و منطق های ابداعی ابن سینا، به ویژه دو نظریه قیاس اقترانی شرطی و موجهات زمانی که با تلاش های دویست ساله بعدی تا زمان خواجه نصیرالدین طوسی به کمال و استواری رسید، در سطحی است که این دوره از پژوهش های منطقی را می توان دوره منطق سینوی یا منطق سینایی نامید و بر اهمیت و استقلال آن در مقایسه با مکتب ارسطویی و مکتب رواقی- مکاری تاکید نمود. نگارنده در مقاله حاضر ضمن بیان اجمالی دونظریه یاد شده، دلایل خود را در تثبیت و اثبات ایده منطق سینوی ارایه می کند.

منطق سینوی، ابداعات منطقی، قیاس اقترانی شرطی، موجهات زمانی، ابن سینا