زینب برخورداری - دکتری فلسفه وکلام اسلامی و استادیار دانشگاه تهران
احد فرامرزقراملکی - دکتری فلسفه و کلام اسلامی و استاد دانشگاه تهران

در انتساب برخی از آثار منتشر نشده ابن سینا به او تردید وجود دارد. شناخت نظام معرفتی و تحول اندیشه منطقی ابن سینا در گروه داوری در مورد صحت انتساب این آثار به او است. بررسی ساختار و سبک نگارش و تحلیل محتوایی و اسناد مربوط می تواند در این راستا گره گشا باشد. اثر منطقی مفاتیح الخزاین از جمله آثار یاد شده است. تطبیق آن با سایر آثار شیخ و گذر از موارد شباهت و تفاوت ظاهری و رسیدن به مواضع خلاف و وفاق واقعی برای مشخص شدن صحت انتساب رساله به شیخ الرییس ضروری است. تحلیل محتوایی و مقایسه تطبیقی مفاتیح الخزاین با متون منطقی شیخ الرییس تفاوت و نوآوری هایی را در این رساله نسبت به آثار ابن سینا تایید می کند. در نوشتار حاضر با مقایسه متن مفاتیح الخزاین با آثار مسلم ابن سینا از لحاظ ساختار و محتوا، انتساب این اثر به ابن سینا بررسی خواهد شد. این اثر شباهت بسیاری به اشارات ابن سینا دارد و اگر صحت انتساب به وی اثبات شود باید گفت رساله یاد شده از آثاری است که شیخ الرییس آن را در اواخر عمر نگاشته است.

ابن سینا، منطق، مفاتیح الخزاین، اشارات، ساختار، منطق نگاری، انتساب