تبیین عقلانی وحی از نظر ابن سینا

ارایه تبیین عقلانی از فرایند وحی، دیدگاه شایعی است که توسط فیلسوفان اسلامی مطرحشده است. ابن سینا نیز به عنوان یکی از پرچمداران فلسفه اسلامی، با ارایه طرحی از نظاماندیشه و تعقل بشری تلاش کرد تا فرایند دریافت وحی توسط نبی را در قالب چنین طرحیبگنجاند؛ به نحوی که وحی را به عنوان منتهای عقلانیت که تنها در دسترس نبی قرار دارد، بهاثبات رساند. اهمیت رهیافت ابن سینا در تبیین معرفتی وحی، در مواجهه با سایر رهیافت هایفلسفی روشن می شود. به عنوان مثال فارابی وحی را به قوه متخیله نبی مربوط می داند و تفاوتنبی با حکیم را در این می داند که حکیم در مرتبه عقل مستفاد و در اثر تعلیم به عقل فعال متصلمی شود، در حالی که نبی با تکیه بر قوه متخیله خود و بدون نیاز به تعلیم، این حقایق را درمی یابد؛ بنابر این به نحوی می توان نتیجه گرفت که حکیم به لحاظ فعلیت عقلی در مرتبه ای بالاتراز نبی قرار دارد. این در حالی است که دریافت کننده وحی از دیدگاه ابن سینا، عقل قدسی در نبیاست که مربوط به بالاترین ظرفیت عقلی بشر است که تنها برای نبی قابل دسترسی است و هرگزحکیم و فیلسوف توانایی وصول به چنین مرتبه ای را ندارد.

Keywords:

عقل , وحی , عقل قدسی , عقل فعال , قوه متخیله , یقین , ابن سینا