محسن مهرآرا - دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران
سیما نصیب پرست - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه تهران

سلامت یکی از ملزومات اصلی رفاه و توسعه یافتگی هرجامعه به شمار می رود. پیش نیاز بهبود شاخص های کلیدی سلامت، آگاهی از عواملی است که بر وضعیت شاخص های سلامت موثر می باشند. در میان متغیرهای محتمل تاثیرگذار بر سلامت، سه متغیر درآمد، نهاده سلامت (از قبیل مخارج بهداشتی، تعداد پزشکان و ...) و سرمایه انسانی از عواملی هستند که مطالعات زیادی بر تاثیر آنها بر وضعیت سلامت کشورهای مختلف صحه گذاشته اند. بر این اساس، در پژوهش حاضر با بکارگیری روش میانگین گیری مدل بیزینی (BMA) اثر متغیرهای مذکور بر نرخ مرگ و میر کودکان زیر پنج سال (به عنوان یکی از مهمترین شاخص های تعیین وضعیت سلامت) در میان 60 کشور درحال توسعه و طی دوره زمانی 1978-2008 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که در بلند مدت متغیر نرخ با سوادی کل و درآمد سرانه اثرمنفی و قابل توجهی بر نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال کشورهای مذکور می گذارد. همچنین شاخص های نهاده سلامت آثار متناقضی بر وضعیت سلامت دارند. به گونه ای که هزینه های عمومی سلامت تاثیر مثبت و معنی دار، هزینه های کل سلامت تاثیر مثبت اما بی معنی و هزینه های خصوصی سلامت تاثیر منفی و بی معنی بر نرخ مرگ و میر کودکان می گذارند.

سلامت نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال، نسبت ثبت نام ناخالص، میانگین گیری مدل بیزینی (BMA)، درآمد