سیاب ممی پور - استادیار اقتصاد دانشگاه خوارزمی
بهنام نجف زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سیستم های اقتصادی-اجتماعی دانشگاه خوارزمی

در این مطالعه با بهره گیری از الگوی ناپارامتریک تحلیل پوششی داده ها (DEA) کاراییزیست محیطی 16 شرکت برق منطقه ای کشور در بازه زمانی 1389-1393 محاسبه شدهاست. بر خلاف مدل های سابق کارایی که بیشتر بر مدل های شعاعی تمرکز داشته اند در اینتحقیق ضمن معرفی چند مدل غیرشعاعی (شامل مازادمبنا، تابع فاصله جهت دار بر مبنایمازادها و برد تنظیم شده) و مقایسه روش آنها با مدل های شعاعی (شامل CCR و تابعفاصله جهت دار)، محاسبه کارایی شرکت های برق منطقه ای با این دو الگو انجام شده و نتایجمدل های شعاعی و غیرشعاعی با هم مقایسه شده اند. همچنین در این تحقیق علاوه بر اینکه ستانده ها به دو گروه مطلوب (تولید برق) و نامطلوب (انتشار کربن دی اکسید) تقسیمشده اند، نهاده ها نیز به دو گروه انرژی و غیرانرژی تفکیک شده اند. نتایج نشان میدهد که دربین شرکتهای برق منطقه ای شرکت های برق منطقه ای کرمان و خوزستان بالاترین کاراییو شرکت های برق منطقه ای فارس و سیستان و بلوچستان پایین ترین کارایی را دارند.همچنین نتایج آزمون های آماری با استفاده از رتبه کارایی شرکتها نشانگر دو مفهوماقتصادی است، اول این که تغییر مهمی در کارایی و عملکرد صنعت برق ایران بین سال های1389 تا 1393 اتفاق نیفتاده است؛ دوم این که بعد از آزادسازی قیمت حامل های انرژیاستراتژی ها و رویکردهای متفاوتی توسط شرکت های برق منطقه ای اتخاذ شده است.

کارایی زیست محیطی، شرکت برق منطقه ای، مدل های شعاعی و غیرشعاعی