سیدعبدالمجید جلایی اسفندآبادی - استاد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
علیرضا شکیبایی - دانشیار اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
مهدی نجاتی - استادیار اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان
مسلم انصاری نسب - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

با توجه به جایگاه تولید در اقتصاد، نوسانات آن بر بخش ها و عاملان اقتصادی تاثیر بسزاییداشته، از این رو شناخت علل ایجاد ادوار تجاری از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا درپژوهش حاضر به استخراج ادوار تجاری و بررسی نحوه و اندازه تاثیر چرخه های متغیرهایتقاضای کل در ایجاد ادوار تجاری در اقتصاد ایران برای دوره 1393-1338 پرداخته شده است. در این راستا ابتدا با فیلتر هودریک-پرسکات و سپس مدل مارکوف-سوییچینگ بهاستخراج و بررسی ادورا تجاری پرداخته شده که نتایج حاکی از عدم تقارن در چرخه هایتولید در ایران داشته، نتایج احتمالات رژیم های رونق و رکود نیز نشان از آن دارد کهچرخه های رکود نسبت به چرخه های رونق هرچند با شدت کم، از احتمال بالاتر برخورداربوده و در دوره طولانی تر اتفاق افتاده اند. در ادامه با استفاده از شاخص های مورد نظر و استفادهاز آزمون علیت هیسایو به بررسی رابطه چرخه متغیرهای طرف تقاضا و ادوار تجاری پرداختهشده است. نتایج نشانگر آن است که سه متغیر مصرف، سرمایه گذاری و مخارج دولت، همگیمتغیرهایی همزمان و هم جهت با ادوار تجاری بوده و رابطه علیت هر سه متغیر با ادوار تجاریدو طرفه بوده است. اما تراز تجاری متغیری موخر و خلاف جهت ادوار تجاری بوده و علیتتنها از سمت تراز تجاری به سوی ادوار تجاری وجود دارد.

ادوار تجاری، چرخه های طرف تقاضا، فیلتر هودریک-پرسکات، مدل مارکوف-سوییچینگ، آزمون علیت هیسایو