محمد رضا محمدوند ناهیدی - استادیارعضو هییت علمی گروه اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد تبریز
پریسا قلی پور فیضی - کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز

اقتصاد در ابعاد مختلف تولید و مصرف با منابع طبیعی و محیط زیست در ارتباط است. در سال های اخیر نیز، گازهای گلخانه ای که سبب آلودگی هوا و تغییر آب و هوای جهانی شده اند کانون توجه بین المللی بودهاند. در این تحقیق با استفاده از آزمون علیت گرنجر و روش داده های تلفیقی (داده های تابلویی )، به برآورد و بررسی رابطه علی بین انتشار گاز دی اکسیدکربن به عنوان شاخص آلودگی محیط زیست و متغیرهای کلان اقتصادی (رشد اقتصادی، مصرف انرژی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی) در چند کشور منتخب منطقه خاورمیانه طی دوره 2007-1995 پرداخته شده است . نتایج ملاحظه شده علاوه بر اینکه فرضیه زیست محیطی کوزنتس را برای کشورهای مورد بررسی تایید می کند، وجود یک رابطه علی را نیزبین متغیرهای کلان اقتصادی و انتشار گاز دی اکسیدکربن نشان می دهد

انتشار Co2، تولید ناخالص داخلی، منحنی زیست محیطی کوزنتس، علیت گرنجر