طیبه اکبری راد - دکتری علوم قرآن و حدیث، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
فهیمه ملک زاده - دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی گرایش حقوق خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

؛ معروف واژه است برای معرفی کارهای نیک در قرآن کریم که هرگونه طاعتی را دربر می گیرد. عرف و معروف بیش از 40 بار در قرآن به کار رفته است و بیشتر شامل بخش های حقوقی قرآن می شود. بیش از پنجاه درصد از این موارد مربوط به حقوق زن در نظام خانواده است. مقاله حاضر با استفاده زا معنی شناسی ساختگرا (روابط معنایی در سطح واژه) واژه معروف را مورد تحلیل قرار داده است. تقابل این واژه با واژه های نکر ، منکر و جهل نشان می دهد که معروف و عرف در بیان قرآن کریم به معنای شناخته شده، نیکو و امر منطبق بر طبع، شرع و عرف خردمندانه عمل کردن است. موارد کاربرد این واژه در قرآن کریم همچنین نشان می دهد که در بعضی آیات، حقوق زنان در زندگی مشترک به صورت کلی و مطلق، با این واژه بیان شده و گاه تامین نیازهای اقتصادی و گاهی دیگر، نوع رفتار و معاشرت با زنان با این واژه تبیین گردیده است. قید معروف در آیات مذکور بیانگر آن است که کلیه حقوق زن در نظام خانواده باید مقبول طبع، عقل، شرع، عرف و فرهنگ جامعه باشد.

زن، خانواده، معروف، حقوق، عرف، معنی شناسی