حمیدرضا صالحی - عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
نرگس باقری مطلق - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

فرزندخواندگی در تاریخ حقوق، سابقه نسبتا طولانی دارد و در ادوار مختلف با اهداف متفاوتیمورد توجه بوده و در حال حاضر به صورت های کامل، ساده یا ناقص در حقوق کشورهای غربی باآثار متفاوت پذیرفته شده است. در ایران، با وجود سابقه پذیرش این نهاد در دوره ساسانیان، با نفوذاسلام منسوخ شد؛ ولی در حال حاضر، به علت فواید آن، تحت عنوان سرپرستی اطفال بدونسرپرست با آثار حقوقی مشخصی احیا شده است. در نظام حقوقی اسلام، فرزندخواندگی به عنوان نهادی که تمام آثار قرابت نسبی را داشته باشد، رد شده؛ اما سرپرستی از کودکان بی سرپرست درآیات و روایات بسیاری، سفارش شده است. در مجموع به نظر می رسد نهاد سرپرستی در ایران بسیارشبیه فرزندخواندگی ساده در فرانسه است. سوال اصلی مقاله حاضر این است که با توجه به نسخمقررات فرزندخواندگی در اسلام، و با توجه به این که نظام حقوقی ایران در موارد بسیاری متاثر ازفقه اسلامی است، در خصوص فرزندخواندگی چگونه رفتار می شود و با توجه به نیاز جامعه به نهادفرزندخواندگی، چه تدابیری برای این موضوع در نظر گرفته شده است پس از تبیین مفهومفرزندخواندگی، با مطالعه تطبیقی به موضوعاتی از قبیل علل نسخ فرزندخواندگی در اسلام، نحوهعملی پذیرش اطفال بی سرپرست، فرزندخواندگی در حقوق ایران، چگونگی پذیرش این نهاد در حقوقفرانسه و انواع فرزندخواندگی ساده و کامل در این کشور و دیگر سوالات مرتبط پرداخته شده است.

فرزندخواندگی، اطفال بی سرپرست، زوجین سرپرست، سرپرستی، حقوق ایران، حقوق فرانس