احمد احمدیان - دانشجوی دکتری اکولوژی دانشگاه زابل
احمد قنبری - عضوهییت علمی دانشگاه زابل
محمد گلوی - عضوهییت علمی دانشگاه زابل

کود دامی ضمن تامین عناصر مورد نیاز گیاه با افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک باعث افزایش رشد، عملکرد، کیفیت و میزان اسانس در گیاهان دارویی میشود. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و مصرف کود دامی بر عملکرد و اجزاء آن، میزان اسانس و شاخصهای شیمیایی اسانس گیاه دارویی زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 83‐82 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک‐ زابل در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دفعات آبیاری در سه سطح (2 ،3 و 4 بار آبیاری) و کود دامی در دو سطح (مصرف و عدم مصرف 20 تن در هکتار کود گاوی پوسیده) بود. مقایسه میانگین دادهها نشان داد صفات تعداد چتر در بوته، تعداد بذر در گیاه، وزن هزار دانه، عملکردهای بیولوژیک، کاه و دانه به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارهای آبیاری واقع شدند. عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در اثر استفاده از کود دامی حدود 15 درصدافزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک در تیمار سه بار آبیاری با مصرف کود دامی بدست آمد. نتایج نشان داد در صورت استفاده از کود دامی میتوان از دفعات آبیاری کاست و عملکرد مناسب را بدست آورد. کوددامی و تنش خشکی باعث افزایش درصد اسانس و میزان شاخصهای شیمیایی آن شد. بیشترین میزان کومینآلدهید و پاراسیمن و کمترین میزان بتاپینن، گاماترپینن و آلفاپینن در تیمار سه بار آبیاری با مصرف کود دامی بدست آمد. نتایج آزمایش، حاکی از وجود رابطه بین غلظت ترکیبات اصلی اسانس زیره سبز تحت شرایط تنش رطوبت و عناصر غذایی خاک میباشد.

آبیاری، شاخصهای شیمیایی اسانس، کود دامی، زیره سبز