مصطفی ولیزاده - استاددانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
هدیه بدخشان - دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
امید سفالیان - دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
صفر نصراله زاده - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

تعداد 165 رقم بومی گندم از شمالغرب کشور در قالب دو طرح آزمایشی بهاره و پاییزه در ایستگاه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفتند. در این آزمایشها ضمن حذف ناخالصیهای آشکار و تکثیر بذر در شرایط یکنواخت، تیپ رشدی 104 توده بومی شناسایی شد و نمونههایی به صورت تک خوشه از آنها برداشت گردید. حداقل سه نمونه از این ارقام، به همراه 44 رقم اصلاح شده گندم با روش PAGE-A تجزیه شدند. از بذر تکثیر شده در شرایط یکسان مزرعهای برای تعیین کیفیت نانوایی از طریق شاخصهایی که به مقدار بذر کم نیاز دارند (حدود 50 گرم)، مانند سختی دانه، درصد پروتیین، درصد جذب آب توسط آرد، حجم قرص نان، رسوب زلنی و حجم رسوب SDS استفاده گردید. همه گلیادینها در ارقام بومی و اصلاح شده چند شکلی نشان دادند. تعداد نوار گلیادین در ارقام بومی زمستانه (34/1 - 28 (به شکل معنیداری بیشتر از ارقام اصلاح شده زمستانه (89/0±21 (بود. در حالی که میانگین تعداد گلیادین در ارقام بومی بهاره (21/1±25 (با ارقام اصلاح شده بهاره (33/1 ± 26 (اختلاف معنیدار نداشت. میانگین شاخصهای کیفیت در ارقام اصلاح شده بیشتر از ارقام بومی بود ولی فقط میزان سختی دانه و جذب آب در این دو گروه اختلاف معنیدار نشان دادند (05/0

شاخصهای کیفیت نانوایی، ارقام بومی گندم، چند شکلی گلیادینی