مرجان درویش بلوچی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی کرج
فرزاد پاکنژاد - استادیاردانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی کرج
علی کاشانی - استاددانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی کرج
محمدرضا اردکانی - دانشیاردانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی کرج

به منظور بررسی اثر تغییرات فلورسانس سریع کلروفیل آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج سال 1386 انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در سه سطح 40%، 60% و 75% تخلیه رطوبت قابل دسترس به عنوان فاکتور اصلی و عناصر کم مصرف در سه غلظت صفر، 3 لیتر در هکتار، 5 لیتر در هکتار به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. پارامترهای فلورسانس کلروفیل برگ و همچنین محتوی کلروفیل ، RWC، پایداری غشا و عملکرد دانه در دو مرحله مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی در مرحله اول بر Fo Chla, Chlab و (GY) در سطح احتمال 1% و بر پارامترهای Fm.Fv ،Chlb در سطح احتمال 5% معنی دار شد، در حالیکه در مرحله دوم فقط بر Fo در سطح احتمال 5% معنی دار بود و بر بقیه پارامترها اثر معنی داری نداشت . در مرحله اول مقایسه میانگین ها نشان دادند که با افزایش سطح تنش خشکی مقدار Chl, aChlb, Chlab, FV.FM و پایداری غشاکاهش و میزان Fo افزایش داشت . در مرحله دوم میانگین پارامتر Fo افزایش و FV کاهش نشان داد. اثر تغذیه برگی در مرحله اول فقط بر Fo در سطح احتمال 5% و بر قابلیت هدایت الکتریکی غشا در سطح 1% معنی دار شد. در مرحله دوم فقط بر Fo در سطح احتمال 5% معنی دار گردید. مقایسه میانگین ها نشان دادند، که با افزایش سطوح محلولپاشی ، مقدار Fo در هر دو مرحله زیاد شد در حالی که از پایداری غشا کاسته شد. بررسی همبستگی ساده در مرحله اول بین FV.FM، FV،Chla,Chlab ،EC با عملکرد دانه همبستگی مثبت و بالا و با Fo همبستگی منفی وجود داشت . در مرحله دوم بیشترین همبستگی FV.FM،FM، FV وکمترین همبستگی با Fo وجود داشت . اثر متقابل در مرحله اول فقط بر EC در سطح 1% و در مرحله دوم بر Fo در سطح 5% معنی دار شد. نتایج آزمایش نشان داد که پارامترهای اندازه گیری شده تحت شرایط تنش خشکی می توانند به عنوان معیاری در جهت تعیین شدت تنش باشند. همچنین Fv.Fm ،Fv و حتی Fm معیارهای مناسب تری برای ارزیابی شدت تنش می باشند.

تنش خشکی ، فلورسانس کلروفیل ، محتوی کلروفیل ، محتوی آب نسبی ، پایداری غشا.