رضا توکل افشاری - دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سمیرا بدری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
علیرضا عباسی - استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

اثر دو هورمون گیاهی ، جیبرلین و آبسیزیک اسید به ترتیب در بذر خواب و پس رس شده گندم نان مورد بررسی قرار گرفت . اهداف این تحقیق ارزیابی تاثیر تیمارهای مختلف پس رسی در مقایسه با تاثیر هورمون جیبرلین بر شکست خواب بذر و همچنین ارزیابی اثر هورمون آبسیزیک اسید در القاء مجدد خواب در بذر پس رس شده بود. بدین منظور بذر خواب تحت تیمار پس رسی و جیبرلین و بذرهایی که 6 هفته دوره پس رسی را طی کرده بودند تحت تیمار آبسیزیک اسید قرار داده شدند. نتایج نشان داد که استفاده از تیمار جیبرلین 100 میکرومول بر روی بذر خواب گندم نان می تواند جایگزین اثر پس رسی به مدت 6 هفته به منظور از بین بردن خواب گردد. در رابطه با اثر هورمون آبسیزیک اسید در القاء خواب در بذر پس رس شده ، تیمار 100 میکرومول هیچگونه تاثیری روی خواب بذر نشان نداد، اما تیمار 200 میکرو مول باعث القاء خواب معادل چهار هفته پس رسی شد. به عبارت دیگر آبسیزیک اسید برحسب غلظت مورد استفاده آن می تواند القا کننده خواب در بذر گندم نان باشد. تیمار پس رسی سبب افزایش فعالیت آنزیم اسید فسفاتاز در محور جنینی تا هفته سوم گردید در حالی که فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز تحت تاثیر این تیمار کاهش یافت . میزان فعالیت اسید فسفاتاز تحت تیمار هورمون جیبرلین قرار نگرفت ولی در مقابل هورمون آبسیزیک اسید اثر منفی روی فعالیت این آنزیم داشت . در مورد آنزیم آلکالین فسفاتاز پس رسی سبب کاهش فعالیت این آنزیم شد. اما جیبرلین و آبسیزیک اسید تاثیری بر افزایش و یا کاهش فعالیت آلکالین فسفاتاز نداشتند.

آبسیزیک اسید، جیبرلین ، پس رسی ، اسید و آلکالین فسفاتاز، گندم