محمد ربیعی - پژوهشگر موسسه تحقیقات برنج کشور
پری طوسی کهل - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

به منظور بررسی اثر مقادیر کود پتاسیم و نیتروژن بر کارایی مصرف نیتروژن و عملکرد دانه کلزا (هیبرید هایولا 401) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به مدت دو سال زراعی (89 -1387) اجرا گردید. دراین آزمایش دو عامل مقادیر کود پتاسیم خالص در 3 سطح 40، 60 و 80 کیلوگرم در هکتار از منبع سولفات پتاسیم و کود نیتروژن خالص در 4 سطح صفر،180، 240 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به عنوان تیمارهای مورد بررسی منظور شدند. صفات مهم زراعی از قبیل کارایی مصرف نیتروژن ، کارایی زراعی نیتروژن ، درصد روغن ، عملکرد دانه و روغن مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین مقادیر کود پتاسیم و نیتروژن از نظر کارایی مصرف نیتروژن ، کارایی زراعی نیتروژن ، عملکرد دانه و روغن و درصد روغن تفاوت معنی داری وجود داشت . بین مقادیر پتاسیم ، میزان 60 و 80 کیلوگرم در هکتار بیشترین کارایی مصرف (با میانگین 10.39 و 10.20 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن )، کارایی زراعی (6.92 و 6.73 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن ) و عملکرد دانه (2699 و 2641 کیلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص دادند و در یک گروه قرار گرفتند. در بین مقادیر نیتروژن نیز مصرف 180 و 240 کیلوگرم در هکتار بیشترین کارایی زراعی به ترتیب با میانگین 8.92 و 9.07 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن را دارا بودند. بیشترین درصد روغن متعلق به تیمار مصرف 40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم (42.17 درصد) و تیمار شاهد بدون کود نیتروژن (43.92 درصد) بود. براساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد که مقدار 60 کیلوگرم در هکتار پتاسیم و میزان 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار باعث تامین نیاز کودی و کمک به افزایش عملکرد و کارآیی مصرف کود نیتروژن در گیاه کلزا می شود.

پتاسیم ، کارایی مصرف نیتروژن ، کلزا، کارایی زراعی