اعظم برزویی - استادیارپژوهشگاه علوم و فنون هسته ای پژوهشکده تحقیقات کشاورزی پزشکی و صنعتی کرج
محمد کافی - استاددانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
حمیدرضا خزاعی - دانشیاردانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
نجات پیرولی بیرانوند - استادیارپژوهشگاه علوم و فنون هسته ای پژوهشکده تحقیقات کشاورزی پزشکی و صنعتی کرج

به منظور مطالعه اثرات سطوح مختلف شوری و نیتروژن بر مکانیسم های بیو شیمیایی و عملکرد گندم آزمایشی در دو سال زراعی 87-88و88-89 در مزرعه تحقیقات شوری قطب علمی گیاهان زراعی ویژه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد این مطالعه به صورت آزمایش اسپلیت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طراحی گردید تیمارهای مورد ررسی عبارت بودند از سه سطح شوری شاهد آب آبیاری و بدون افزایش نمک با هدایت الکتریکی 1/3 دسی زیمنس بر متر 5و10 دسی زیمنس بر متر به عنوان فاکتور اصلی سه سطه کود نیتروژن 50،100و150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و دو رقم گندم حساس طوس و متحمل به شوری بم که به صورت فاکتوریل به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند کود نیتروژنه نیز به شکل سولفات آمونیوم و در سه مرحله تقسیط گردید در طی بروز تنش شوری کاربرد مقادیر 100و150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تغییرات مفید و معنی داری در میزان پروتیین های محلول برگی فعالیت آنزیمهای APX ,CAT ,SOD و عملکرد دانه هر دو ژنوتیپ ایجاد کرد بیشترین و کمترین میانگین مالوندآلدیید نیز به ترتیب در شوری 10 دسی زیمنس بر متر و رژیم های کودی 50 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد در شرایط شور ارقام بم و طوس به ترتیب در سطوح کودی 100و150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بهترین واکنش را در صفات مورد مطالعه از خود نشان دادند در این شرایط این نتایج نشان داد که نیتروژن می تواند به عنوان یک راهکار فیزیولوژیکی تحمل در برابر صدمات مضر شوری در گندم باشد

شوری،نیتروژن،آنزیم های SOD APX,CAT ،پروتیین،مالوندآلدیید،گندم