موسی ایزدخواه شیشوان - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
مهدی تاج بخش شیشوان - استاددانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
بهمن پاسبان اسلام - دانشیار بخش تحقیقات زراعی باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
جلال جلیلیان - دانشیاردانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

به منظور ارزیابی واکنش عملکرد تک بوته، محتوای سبزینه (کلروفیل) و غلظت رنگیزه های نورساختی (فتوسنتزی) برگ رقمهای پیازخوراکی به پیشتیمار و اندازه بذر، این پژوهش در دو سال زراعی (1391 و 1392 (بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی اجرا شد. عاملهای آزمایش شامل پیشتیمار (پرایمینگ) در چهار سطح پیش تیمار آبی (هیدرو پرایمینگ با آب مقطر، پیشتیمار اسمزی (اسموپرایمینگ) با نیترات پتاسیم، پیشتیمار با ماده فولامین 2 درصد و شاهد، اندازه بذر در سه سطح (ریز، متوسط و درشت) و رقم در دو سطح (قرمزآذرشهر و زرقان) بود.ویژگیهای عملکرد تک بوته، میزان سبزینه در مرحله سوخدهی و رسیدگی فیزیولوژیکی، سبزینه کل، سبزینه a ،سبزینه b ،کاروتنویید و نسبت سبزینه b/a بررسی شد. نتایج نشان داد که تاثیر پیشتیمار و اندازه بذر از نظر همه ویژگیهای مورد بررسی از لحاظ آماری تفاوت معنیدار نشان داد. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر موجب بهبود ویژگیهای عملکرد تک بوته، محتوای سبزینه و غلظت رنگیزههای نورساختی برگ شد بهطوریکه بیشترین عملکرد تک بوته، سبزینههای a ،b و نسبت سبزینه b/a بهترتیب 85/195 گرم، 48/33 ،79/7 میلیگرم در گرم وزن تازه و 3/4 به پیشتیمار با ماده فولامین تعلق داشت و کمترین آنها از تیمار شاهد به دست آمد. همچنین مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد تک بوته، سبزینههای a ،b و نسبت سبزینه b/a بهترتیب 66/180 گرم، 60/21، 20/7 میلیگرم در گرم وزن تازه و 9/3 از بذرهای درشت و کمترین آنها از بذر ریز به دست آمد.

افت سبزینه، سبزینه a ،سبزینه b ،کاروتنویید