ارزیابی تنوع ژنتیکی و مقایسه جمعیت های انیسون Pimpinella anisum L. در ایران

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و مقایسه هشت جمعیت انیسون ایران (.L anisum Pimpinella ،(آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان طی دو سال 1392 و 1393 انجام گرفت. ویژگیهای مورد بررسی شامل شمار روز تا گلدهی، شمار روز تا رسیدگی، دوره پرشدن دانه، ارتفاع بوته، شمار چتر بارور، شمار چترک در چتر، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت و درصد اسانس دانه بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب ویژگیها نشان داد، بین سالهای آزمایش و همچنین بین جمعیتهای مورد بررسی، از نظر همه ویژگیها بهجز دوره پرشدن دانه، اختلاف معنیداری وجود دارد. بیشترین ضریبهای تنوع فنوتیپی و ژنتیکی در عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده و درصد اسانس دانه، و بالاترین وراثت پذیری در ویژگیهای درصد اسانس دانه، عملکرد زیست توده، عملکرد دانه، شمار چترک در چتر و ارتفاع بوته دیده شد. بر پایه تجزیه خوشهای، هشت جمعیت مورد بررسی در سه گروه مختلف قرار گرفتند که جمعیتهای گروه اول از لحاظ ویژگیهای مهمی همچون شمار روز تا گلدهی، شمار روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، شمار چتر بارور، عملکرد دانه و عملکرد زیستتوده نسبت به دیگر گروهها برتری داشتند. نتایج مشخص کرد که تنوع بالایی بین جمعیتهای انیسون وجود داشته و با گزینش در جمعیتهای برتر، عملکرد و درصد اسانس قابل افزایش است. همچنین با توجه به برتری جمعیتهای قزوین، مرکزی و سبزوار، میتوان گزینش درون آنها را برای بهبود عملکرد و درصد اسانس پیشنهاد کرد.

Keywords:

انیسون , تجزیه خوشه ای , درصد اسانس , ضریب تنوع ژنتیکی , وراثت پذیری