سجاد بهرامی مقدم - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان
علی اصغر ستوده - دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه گیلان

روسیه دل مشغول پاسخ به پرسش کهن کیستی خویش است. پاسخهای روسیه به این پرسش بر جهتگیری سیاست خارجی کشور تاثیر گذاشته است. پس از فروپاشی اتحادجماهیر شوروی، مناظره کهن بر سر هویت ملی و اهداف اصلی سیاست خارجی روسیه دگرباره شدت گرفت. در 1992 ، نخبگانی که هویت خود را لیبرال وصف مینمودند با کوزیروف به تلاشهای یلتسین برای پیوستن روسیه به اقتصاد بازار آزاد و هژمونی غرب در جهان پیوستند، اما از سوی اسلاوگرایان و اوراسیاگرایان به چالش کشیده شدند. در نتیجه با خروج لیبرالها از قدرت و رشد اوراسیاگرایان سیاست خارجی روسیه دست خوش تغییر شد. با پایان دهه 1990 و در آغاز هزاره نو روسیهای متجلی شد که هویت خود را نه بر اساس غربگرایی و نه اوراسیاگرایی بلکه بر اساس احیای هویت طبیعی یا اصیل روسیه تعریف می کند. بدین ترتیب، جهت گیری سیاست خارجی روسیه یک بار دیگر دست خوش تغییرات رادیکال شد. در این پژوهش با روش تبیینی تاثیر مناظرههای هویتی درونی بر سیاست خارجی روسیه بررسی شده است. پرسش آن است که لایههای هویتی چه تاثیری بر فرآیند سیاست خارجی روسیه داشته اند فرضیه نگارنده این ست که هرکدام از لایه های هویتی آتلانتیکگرایی، اسلاوگرایی، اوراسیاگرایی و روسیه گرایی اصیل، پاسخی متمایز به پرسش کیستی روسیه داده و بر این اساس غلبه هرکدام، سبب شکل گیری بایسته هایی متفاوت در سیاست خارجی روسیه شده است .

روسیه، سیاست خارجی، اسلاوگرایان، اوراسیاگرایان، آتلانتیک گرایان، هویت