مریم سادات شهشهانی - عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشکده پرستاری و مامایی، گروه بهداشت و مدیریت
سیدمحمدحسن شهشهانی - عضو هییت علمی دانشگاه غیرانتفاعی شیخ بهایی، دانشکده مدیریت شهر بهارستان
منیژه دهی - عضو هییت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده پرستاری و مامایی مراغه، گروه پرستاری بهداشت جامعه

مقدمه و هدف: امروزه دیابت یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی- درمانی و اقتصادی- اجتماعی جهان محسوب می شود. افزایش بیماران دیابتی و بیماران با عوارض ناشی از آن منجر به اهمیت بخشی برنامهریزی منطقی و تخصیص منابع شده است. چرا که مزمن بودن بیماری دیابت، هزینه سنگینی بر سیستم بهداشت و درمان تحمیل می کند؛ و آگاهی از شیوع بیماری و میزان قندخون متوسط جامعه برای تخمین احتمال بروز بیماری در آینده، در جوامع مختلف ضروری بوده و امکان برنامهریزی برای اقدامات پیشگیرانه و درمانی را ممکن می سازد؛ قند خون ناشتای بالا معمولا دلالت بر بیماری دیابت در فرد میکند و بروز عوارض مزمن دیابت با مقدار قندخون ارتباط مستقیم دارد. بنابراین در این مطالعه به بررسی شیوع دیابت و میزان متوسط قندخون ناشتا مناطق ششگانه تحت پوشش سازمان جهانی بهداشت پرداخته شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه اپیدمیولوژیک به بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات خام ارایه شده توسط سایت سازمان جهانی بهداشت در سال 2012 در رابطه با شیوع دیابت و میزان متوسط قندخون ناشتا کشورهای تحت پوشش سازمان پرداخته شد.یافته ها: درصد شیوع قند خون بالا در دنیا به طورکلی %10.35 می باشد. بالاترین شیوع دیابت در منطقه مدیترانه شرقی (%12.34) وکمترین میزان در منطقه جنوب شرق آسیا (%8.5) است؛ ودرزنان بیشتر از مردان برآورد شد. همچنین میزان متوسط قند خون ناشتا در سال 2008 در کل در سطح حداکثر وضعیت فرد سالم (mmol/L 5.5) و در مردان بیشتر از زنان mmol/L5.5) در مردان و mmol/L5.4 در زنان) است؛ این میزان متوسط قندخون نسبت به 23سال قبل (1985) افزایش داشتهاست .( mmol/L5.3)بحث و نتیجه گیری: با توجه به روند سریع شیوع دیابت در جهان، و خصوصا در منطقه شرق مدیترانه؛ نیاز اساسی به آموزش عوامل خطر قابل کنترل بیماری و نحوه پیشگیری از بروز آن امری مهم به حساب می آید. از جمله برنامه-های آموزشی میتوان به تغییر در شیوه زندگی، تغذیه مناسب، فعالیتهای صحیح اشاره نمود.

اپیدمیولوژی، اختلال قندخون ناشتا، دیابت، سازمان جهانی بهداشت