محمد افشار - استادیار ، گروه پرستاری، دانش آموخته دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان ، ایران.
ربابه معماریان - استادیار ، گروه پرستاری، دانشکده پزشکی ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ، ایران.
عیسی محمدی - استاد ، گروه پرستاری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ، ایران.
محبوبه کفایی - مربی، گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران.

مقدمه و هدف: دیابت قندی یکی از بیماری های شایع و خطرناک است که مطالعات زیادی جهت ارتقای کنترل آن انجام ولی با توجه به ناکافی بودن روش های معمول جهت ارتقای کنترل دیابت، این مطالعه کیفی به منظور بهینه سازی آموزش نوجوانان جهت ارتقای کنترل دیابت آنها انجام گردید.مواد و روشها: تحقیق حاضر یک تحقیق عملکردی مشارکتی بود که در آن 10 نفر از پرسنل مرکز دیابت و 74 نفر از نوجوانان دیابتی و خانواده های آنان شرکت داشتند که با 7 نفر از پرسنل و 14 نفر از نوجوانان وخانواده آنان مصاحبه های عمیق 65 الی 120 دقیقه ای انجام تا مشکلات شناسایی شوند، پس از شناسایی مشکلات توسط مشارکت کنندگان ، جلسات بحث های گروهی جهت طراحی برنامه برگزار شد و با تشکیل جلسات هدایت کننده تصمیمات اجرایی برای برنامه های آموزشی که توسط مشارکت کنندگان در اولویت قرار گرفته بودند انجام شد، پس از اجرای برنامه های تغییر مجددا 21 مصاحبه با مشارکت کنندگان اجرا و مقایسه قبل و بعد از برنامه های تغییر انجام وارزشیابی شدند، علاوه بر این در بخش کمی میزان قند خون وHbA1c اندازه گیری شدند که با آزمون آماری تی زوجی واطلاعات کیفی بامقایسه مداوم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافتهها: با بهینه سازی آموزشی، تزریق ناصحیح انسولین به تزریق صحیح، عدم شناخت نسبت به رژیم غذایی به شناخت نسبت به رژیم غذایی، مراجعه ضعیف به مرکز برای دریافت مشاوره به مراجعه مرتب برای دریافت مشاوره ،بی توجهی نسبت به کنترل قند خون و HbA1c به کنترل مرتب قند خون و HbA1c تغییر یافت؛ علاوه بر تغییرات کیفی تغییرات کمی اندازه گیری قند خون ناشتا از189±65/69 به HbA1C ( )141/08 ± 59/42 PV=0/002 از 8/45± 1/35 بهPV=0/0001 ) 6/98±/89 )مشاهده شد.بحث و نتیجه گیری: با بهینه سازی آموزشی ، باتوجه به نتایج بدست آمده ناشی از تغییرات نشانگر ان است که کنترل دیابت در نوجوانان ارتقاء یافته است.

دیابت، آموزش، ارتقای کنترل، تحقیق عملکردی مشارکتی