فتیحه کرمان ساروی - استادیار، مرکز تحقیقات پرستاری جامعه، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
علی نویدیان - دانشیار، مرکز تحقیقات سلامت بارداری، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
طیبه سرگزی شاد - دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری ومامایی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
ابراهیم ابراهیمی طبس - مربی، مرکز تحقیقات پرستاری جامعه، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران

مقدمه و هدف: دیابت نوع یک از شایعترین بیماری های مزمن دوران کودکی و نوجوانی است. عوارض بلند مدت و کوتاه مدت بیماری توانایی بیماران را برای رفتارهای مراقبت از خود تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه خودکارآمدی یک فاکتور موثر بر رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت است، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان خودکارآمدی و برخی عوامل مرتبط با آن در نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک انجام شد.مواد و روشها: مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر بر روی نوجوانان مبتلا به دیابت انجام شد. 100 نوجوان دیابتی به روش سرشماری انتخاب و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و مقیاس خود کارآمدی در مدیریت دیابت جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی، تی مستقل و آنالیز رگرسیون چند متغیره تحت نرم افزار آماری SPSS 18 انجام شد.یافتهها: میانگین نمره خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت 91/68±21/06 بود. بین میانگین نمره کل خودکارآمدی نوجوانان در دو جنس از نظر تفاوت آماری معنی داری وجود داشت .(p=0/04) آزمون پیرسون ارتباط مستقیم بین مولفه کنترل قند خون با سن((p=0/005، جنس ((p=0/006 و تحصیلات((p=0/002 نشان داد. همچنین بین مولفه مراقبت پزشکی بارتبه تولد( (p=0/002، سن((p=0/000، طول مدت بیماری((p=0/007، تحصیلات((p=0/01 نیز ارتباط معنی دار بود. نتایج آنالیز رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیر جنس توانایی پیش بینی خود کارآمدی را در نوجوانان مبتلا به دیابت دارد . (P=0/04 )بحث و نتیجه گیری: جنس یکی از مولفه های تاثیر گذار بر خودکارآمدی در نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک است و توان پیش گویی کنندگی در انجام رفتارهای خودمراقبتی را دارد همچنین رتبه تولد می تواند بر میزان خودکارآمدی نوجوانان در حیطه مراقبت پزشکی تاثیر گذار باشد.

خودکارآمدی، دیابت نوع یک