ابوالقاسم مسیح آبادی - استاد یارگروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار
جواد دجلانی - دانشجوی دکتری حسابداری و حسابرس ارشد مالیاتی، خراسان رضوی

این مقاله شواهدی در مورد یکی از پیامدهای جدی محیط اطلاعاتی غیر شفاف یعنی افزایش اجتناب مالیاتی شرکتها، در خصوص گزارشگری مالی فراهم می نماید. با به کارگیری نمونه ای بین المللی از شرکتها در یک محیط اطلاعاتی غیر شفاف، به نحویکه در هر دو سطح شرکت و کشور ارزیابی انجام شده است، استنباط گردیده است که سطوح بالاتری از اجتناب مالیاتی را در خصوص شرکتها شاهد هستیم. مهمتر اینکه آزمونهای بیشتر با استفاده از پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی IFRS بهعنوان یک شوک بیرونی برای محیط اطلاعاتی و درعین حال کنترل نمودن سیاستهای مالیاتی که حول تاریخ پذیرش IFRS تغییر نموده اند، شواهدی مستقیم را در مورد جهت گیری انجمن استانداردهای بین المللی حسابداری در برداشته و حاکی از آن است که عدم شفافیت منجر به اجتناب مالیاتی خواهد شد. به طور مشابه، نتایج منتج از آزمونهای اعمال اجباری قوانین معاملات داخلی برای نخستین مرتبه، حمایت بیشتری را از فرضیه های جهت گیری فراهم میکنند. همچنین پیرو یافته های به دست آمده از سطح شرکت، شواهدی یافت شده است دال بر اینکه عدم شفافیت با درآمدهای مالیاتی شرکتی کمتر در کشورها بهعنوان درصدی از تولید ناخالص ملی، ارتباط دارد. به طورکلی، این یافته ها نشان میدهند که اجتناب مالیاتی اثر بااهمیت و واقعی عدم شفافیت است و مفاهیم خاصی برای قانونگذاران، پژوهشگران و سازمانهای اجرایی مالیاتی همراه دارد. این مقاله حجم اندک اما رو به رشدی را از تحقیقات بین المللی تلفیق میکند که طی سالهای اخیر تجلی بیشتری پیداکرده تا انگیزه های مربوط به اجتناب مالیاتی را در سراسر جهان از طریق بهکارگیری نوسانات مختص شرکتها موردبررسی قرار دهد. شایان ذکر است که این مقاله به طورعمده از مقالهای با عنوان اثرات حقیقی عدم شفافیت: شواهدی از اجتناب مالیاتی برگرفته شده است.

عدم شفافیت، اجتناب مالیاتی، محیط اطلاعاتی گزارشگری مالی، استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی