خدیجه نارویی - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستانوبلوچستان، زاهدان، ایران
اسماعیل آقایی زاده - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران،

زلزله به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات محیطی در شهرها، سالانه خسارات مالی و جانی فراوانی به بار می آورد و یکی از ضروریترین اقدامات در این زمینه، بهکارگیری اصول مدیریت بحران میباشد. اولین و مهمترین نیاز اساسیآسیب دیدگان ناشی از مخاطرات محیطی داشتن یک سرپناه میباشد و در واقع، اسکان موقت از جمله اقدامات مهم مدیریت بحران است. به این منظور در این پژوهش به مکانیابی بهینه سایتهای اسکان موقت شهر زاهدان پرداخته شده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال1390، طرحهای جامع و تفصیلی شهر وسایر یافتههای مرتبط با موضوع استخراج شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیل بوده و نتایج آن جنبه کاربردی دارد. برای این منظور از مدلهای ANP ، AHP و Topsis و برای تحلیل داده ها نرم افزارهای Exprt Choice، ARC GIS، Super Decisions استفاده شده است. در یافته های پژوهش براساس معیارهای موثر در امر مکانیابی اسکان موقت، شش لایه تراکم جمعیت، سازگاری کاربریها، دسترسی به راه، مراکز درمانی، مراکز انتظامی و ایستگاههای آتش نشانی درشهر بررسی شده و سپس نقشه مکانهای مناسب جهت اسکان موقت تهیه شد. با تلفیق این لایه ها نقشه نهایی مکانیابی بهینه پایگاه های اسکان موقت در زاهدان ارایه شد و فضاهای باز موجود در شهر بر روی نقشه منطبق شد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در مجموع از کل شهر زاهدان بخشهای مرکزی و شرقی دارای اولویت بالاتری برای مکانیابی سایت اسکان موقت برخوردار بوده و نیازمند مطالعه جهت یافتن راهکارهای اجرایی برای تامین و تجهیزآنهاست.

زلزله، سایت اسکان موقت، مکانیابی، زاهدان